Andrzej Basista i Andrzej Nowakowski
Universitas - 2012
Autorzy: Andrzej Józef Basista i Andrzej Stanisław Nowakowski to architekci,
historycy architektury, wykładowcy akademiccy i członkowie SARP O.
Kraków.
Sposób czytania architektury
Książka "Jak czytać architekturę" wyróżnia się
nietypowym podejściem do analizy architektury. Zamiast klasycznego
omówienia stylów, epok i wielkich twórców, autorzy skupiają się na sposobie
odbioru budynków przez widza. Proponują analizę architektury poprzez
doświadczenie przestrzeni, zaczynając od pierwszego wrażenia budowli
widzianej z daleka, poprzez jej relację z otoczeniem, a kończąc na wnętrzach
i szczegółach konstrukcyjnych. Publikacja omawia zarówno znane budowle, jak
i mniej oczywiste obiekty, często zwracając uwagę na detale, które mogą
umknąć w tradycyjnych podręcznikach. Podejście to sprawia, że książka nie
jest jedynie akademickim wykładem, ale praktycznym przewodnikiem po
tym, jak świadomie patrzeć na budowlę, tak, aby dostrzegać nie tylko jej formę, ale także funkcję,
znaczenie oraz kontekst historyczny i społeczny. Autorzy podkreślają, że architektura
jest żywą sztuką, której odbiór zależy od wielu czynników, takich jak
perspektywa, światło, materiały czy funkcjonalność.
Etapy kontaktu z budynkiem
Autorzy dzielą sposób poznawania architektury na cztery
kluczowe etapy, które odzwierciedlają naturalny sposób
percepcji przestrzeni przez człowieka.
Pierwszym z nich jest odbiór budynku z oddali. To moment, w którym dostrzegamy jego skalę, proporcje i kontekst przestrzenny. Wrażenie, jakie budowla wywiera w krajobrazie, może być kluczowe dla jej interpretacji – niektóre budynki dominują nad otoczeniem, inne wtapiają się w przestrzeń, harmonizując z nią.
Drugim etapem jest relacja budowli z otoczeniem. Autorzy wskazują, że architektura nie istnieje w oderwaniu od miejsca, w którym się znajduje. Miasta, place, parki czy nawet ulice kształtują sposób, w jaki postrzegamy dany budynek. W książce znajdziemy liczne przykłady budowli, które zmieniają swoje znaczenie w zależności od kontekstu.
Następnie analizowany jest budynek z zewnątrz – jego fasada, detale i materiały. W publikacji podkreślono, jak wielkie znaczenie dla odbioru budynku ma świadome użycie formy i faktury. W różnych epokach architekci posługiwali się różnymi środkami wyrazu, a materiały były nie tylko elementami konstrukcyjnymi, ale także narzędziem budowania atmosfery i znaczenia budynku.
Ostatni etap to wnętrze, które w wielu przypadkach całkowicie zmienia sposób odbioru architektury. Autorzy zwracają uwagę, że nawet najbardziej surowa bryła może skrywać wewnątrz niezwykle bogatą i emocjonalnie oddziałującą przestrzeń. Gra światła, podział pomieszczeń i ich wysokość – wszystko to wpływa na doświadczenie użytkownika i sposób, w jaki porusza się on po budynku.
Pierwszym z nich jest odbiór budynku z oddali. To moment, w którym dostrzegamy jego skalę, proporcje i kontekst przestrzenny. Wrażenie, jakie budowla wywiera w krajobrazie, może być kluczowe dla jej interpretacji – niektóre budynki dominują nad otoczeniem, inne wtapiają się w przestrzeń, harmonizując z nią.
Drugim etapem jest relacja budowli z otoczeniem. Autorzy wskazują, że architektura nie istnieje w oderwaniu od miejsca, w którym się znajduje. Miasta, place, parki czy nawet ulice kształtują sposób, w jaki postrzegamy dany budynek. W książce znajdziemy liczne przykłady budowli, które zmieniają swoje znaczenie w zależności od kontekstu.
Następnie analizowany jest budynek z zewnątrz – jego fasada, detale i materiały. W publikacji podkreślono, jak wielkie znaczenie dla odbioru budynku ma świadome użycie formy i faktury. W różnych epokach architekci posługiwali się różnymi środkami wyrazu, a materiały były nie tylko elementami konstrukcyjnymi, ale także narzędziem budowania atmosfery i znaczenia budynku.
Ostatni etap to wnętrze, które w wielu przypadkach całkowicie zmienia sposób odbioru architektury. Autorzy zwracają uwagę, że nawet najbardziej surowa bryła może skrywać wewnątrz niezwykle bogatą i emocjonalnie oddziałującą przestrzeń. Gra światła, podział pomieszczeń i ich wysokość – wszystko to wpływa na doświadczenie użytkownika i sposób, w jaki porusza się on po budynku.
