W programie tegorocznej wycieczki w Pieniny znalazło się uzdrowisko Szczawnica, zamek w Niedzicy, zamek w Czorsztynie, Czerwony Klasztor na Słowacji, cerkiew w Jaworkach, spływ Przełomem Dunajca, szczyty Trzy Korony, Sokolica i Wysoka, Wąwóz Homole oraz schroniska Orlica i Trzy Korony. cd...
piątek, 5 lipca 2024
Od Niedzicy do Czorsztyna
W programie tegorocznej wycieczki w Pieniny znalazło się uzdrowisko Szczawnica, zamek w Niedzicy, zamek w Czorsztynie, Czerwony Klasztor na Słowacji, cerkiew w Jaworkach, spływ Przełomem Dunajca, szczyty Trzy Korony, Sokolica i Wysoka, Wąwóz Homole oraz schroniska Orlica i Trzy Korony. cd...
sobota, 29 czerwca 2024
Konferencja „Rodziny ziemiańskie okolic Kłodawy”

Wólka Czepowa - czerwiec 2024
Kłodawskie Dwory w Wólce Czepowej
IV Konferencja historyczna „Rodziny ziemiańskie okolic Kłodawy” odbyła się w czerwcu 2024 r. we dworze w Wólce Czepowej (dziś to Szkoła Podstawowa Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół Katolickich). Jej organizatorem było stowarzyszenie Kłodawskie Dwory, patronatem imprezę objęło Polskie Towarzystwo Ziemiańskie natomiast partnerem wydarzenia był rocznik naukowy Polonia Maior Orientalis. Pomysłodawca sesji – grupa Kłodawskie Dwory – zajmuje się historią i stanem obecnym dawnych siedzib ziemiańskich pogranicza Wielkopolski, Mazowsza i Kujaw. Prezes Krzysztof Kocel zaprosił na spotkanie właścicieli dworów, potomków rodzin szlacheckich, przedstawicieli towarzystw kulturalnych, muzeów regionalnych oraz pasjonatów polskich gniazd rodzinnych. Przedstawiono wiele interesujących referatów i prezentacji…
Referaty i wykładowcy:
- Gałeccy z Wólki Czepowej i ich ziemiańskie sąsiedztwo – Grażyna i Ireneusz Niewiarowscy, Towarzystwo Samorządowe
- Architektura rezydencjonalna ziemiaństwa przełomu XIX i XX wieku w krajobrazie obecnej Wielkopolski Wschodniej – przemiany, formy i funkcje – dr Makary Górzyński, Uniwersytet Kaliski
- Na deptaku w Ciechocinku. Ziemianie u wód – prof. dr hab. Piotr Wiland, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu
- Wędrówki po dworach powiatu łęczyckiego, kutnowskiego i kolskiego z pamiętnikiem Michała Rawity-Witanowskiego – aptekarza-krajoznawcy (1859-1943) – dr Barbara Gańczyk, historyk regionalista
- „Pasją i sensem jego życia był Głaznów”. Władysław Kiejstut Matlakowski – Adam Matlakowski.
środa, 19 czerwca 2024
Szczawnica
W programie tegorocznej wycieczki w Pieniny znalazło się uzdrowisko Szczawnica, zamek w Niedzicy, zamek w Czorsztynie, Czerwony Klasztor na Słowacji, spływ Przełomem Dunajca, szczyty Trzy Korony, Sokolica i Wysoka, Wąwóz Homole oraz schroniska Orlica i Trzy Korony.
Szczawnica licząca obecnie ponad 5000 mieszkańców, w roku 1828 stała się własnością Józefiny i Stefana Szalayów, twórców fundamentów przyszłego kurortu. Ich syn Józef przejął dobra szczawnickie w 1839 roku i uczynił z miasteczka europejskie uzdrowisko. Powstały budynki zdrojowe, pensjonaty, ujęcia leczniczych źródeł, parki. W roku 1857 przyjechał do Szczawnicy Józef Dietl – lekarz, prezydent Krakowa i rektor UJ, który wyznaczył kierunki rozwoju szczawnickiego zdroju. Od 1876 r. właścicielem Szczawnicy, zgodnie z testamentem Józefa Szalaya, była Akademia Umiejętności. W 1909 r. Szczawnicę nabył hrabia Adam Stadnicki, który przywrócił miastu wygląd i prestiż kurortu. W czasie trwania II wojny światowej miejscowość znalazła się pod okupacją niemiecką.
niedziela, 16 czerwca 2024
Podlasie Południowe cz 2
Podlasie Południowe
Podlasie Południowe (bardzo) w maju: cd
Drohiczyn
Historyczna stolica Podlasia leży na Wysoczyźnie Drohiczyńskiej nad Bugiem. Drohiczyn uzyskał lokację miejską w 1429 r. XVI wiek to okres największego rozkwitu miasta. Na początku XVII w. były w Drohiczynie trzy kościoły, cerkwie unickie i prawosławne oraz cztery klasztory w tym dwa katolickie. W mieście istniały także szpital, apteka i szkoła. Zniszczony został podczas potopu szwedzkiego. Obecnie liczy około 2000 mieszkańców i jest siedzibą diecezji drohiczyńskiej. Zachowało się wiele zabytków architektury, trzy muzea i kilka pomników. Wśród zabytkowych atrakcji turystycznych są m.in.:
- Cerkiew pw. Mikołaja Cudotwórcy z XIX w.
- Katedra Trójcy Przenajświętszej.
- Klasztor jezuitów (Wyższe Seminarium Duchowne).
- Kuria Diecezjalna.
- Kościół i Klasztor franciszkanów.
- Kolegium Pijarów z XVIII w.
- Klasztor i Kościół Mniszek Benedyktynek z XVIII w.
wtorek, 11 czerwca 2024
Podlasie Południowe cz1
Podlasie Południowe
maj 2024
Podlasie Południowe (bardzo) w maju:
W maju odwiedziłam Podlasie Południowe z Siedlcami i Drohiczynem oraz kilka miejscowości z interesującymi zabytkowymi budowlami. Trafiłam do Muzeum Architektury Drewnianej Regionu Siedleckiego w Nowej Suchej, Muzeum Ziemiaństwa w Dąbrowie, prywatnego Muzeum Sarmatyzmu w Gałkach, zespołu pałacowo-parkowego w Korczewie, dworku w Ostrówku, pałacu w Patrykozach, dworu w Woli Suchożebrskiej, pałacu w Sinołęce i w Mordach. Było pięknie (prawie zawsze)…
Nowa Sucha
Modrzewiowy dwór w Suchej wzniesiono 1743, z
inicjatywy kasztelana liwskiego Ignacego Cieszkowskiego. W 1787 we
dworze wizytę złożył król Stanisław August Poniatowski. Barokowy parterowy
budynek, z narożnymi alkierzami od frontu, przykryty jest czapą
wysokiego dachu, wyłożonego podlaskim gontem struganym. W roku 1843 dwór
został wzbogacony klasycystycznym trzyarkadowym portykiem, z
trójkątnym tympanonem, w którym wymalowano herb "Dołęga"
Cieszkowskich; niżej na fryzie widnieje łaciński napis:
"Sub veteri tectu sed parentali", co w polskim tłumaczeniu znaczy: "Pod starym dachem, lecz rodzicielskim".
W 1988 roku
Maria i Marek Kwiatkowscy nabyli zniszczony modrzewiowy dwór. W
250-tą rocznicę istnienia dworu 14 października 1993 nastąpiło otwarcie
obiektu dla zwiedzających, jako
Muzeum Architektury Drewnianej Regionu Siedleckiego. Na zespół
skansenu w Suchej składają się następujące budynki: dwór
Cieszkowskich, dwór klasycystyczny z 1825, dwór miejski z połowy XIX w. (z
zabudową gospodarczą), dwór miejski z 1850, budynki miejskie XIX w.,
oficyna dworska, wikarówka 1840, lodownia dworska, stajnia, organistówka z
XIX w., dzwonnica z XVIII w., plebania z 1900, wiatrak holenderski,
karczma plebańska z 1900, spichlerz, chałupy wiejskie, stodoła, maneż,
owczarnia, spichlerz, kuźnia z wozownią, drewniana kapliczka projektu M.
Kwiatkowskiego.
piątek, 31 maja 2024
Dwór Gujskich w Gałkach


Dwór kwintesencją polskości
Klasycystyczny parterowy budynek z mieszkalnym poddaszem nakryto dwuspadowym dachem i poprzedzono portykiem z czterofilarowym gankiem zwieńczonym trójkątnym naczółkiem z okrągłym okienkiem w tympanonie. Wokół dworu Onufry Krzywiński polecił założyć park o charakterze krajobrazowym. Na skutek małżeństwa córki Onufrego Marianny majątek przeszedł w posiadanie rodziny Kraśniewskich, którzy już w 1921 roku sprzedali go Władysławowi Kukierowi. W latach trzydziestych w wyniku niespłacenia długów przez Kukiera majątek uległ parcelacji. Do 1944 roku dwór użytkował Roman Kowalski.
Po zakończeniu II wojny światowej własność ziemską w Gałkach przejęło Państwowe Gospodarstwo Rolne doprowadzając do całkowitej dewastacji dworu, parku i zabudowań gospodarczych. Później było już tylko gorzej. Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna zarządzająca majątkiem od 1980 roku dopełniła aktu zniszczenia...
Zakup i odbudowa
Państwo Gujscy od zawsze pasjonowali się historią i architekturą. Ich zainteresowanie polskim dziedzictwem kulturowym sprawiło, że zakup tego zabytkowego obiektu był dla nich wyrazem wspólnej idée fixe i chęci zachowania ważnej części polskiego dziedzictwa. Razem podjęli się trudu jego renowacji. Mecenas Gujski w rozmowie z Moniką Rogozińską powiedział: „Odtworzyć polski dwór to wyzwanie. Był centrum kultury, patriotyzmu i nowinek technicznych. Rodziły się w nim poezja, proza, malarstwo. Chronił powstańców i ludzi w potrzebie, samotnych kuzynów. Przechowywano w nim pamięć o przeszłości. Dlatego okupanci i komuniści tępili go tak zajadle i metodycznie. Dwór ze swym wyposażeniem, kulturą, atmosferą, gościnnością był polskim endemicznym zjawiskiem. Tego nie było gdzie indziej”. Rekonstrukcja zabytku trwała 6 lat. Oficjalne otwarcie odnowionej siedziby ziemiańskiej dokonało się 27 czerwca 2009.
Renowacja i rewitalizacja
Napis umieszczony nad portykiem „Gloria tibi domine” – Chwała Tobie, Panie – oznaczał dawniej gotowość do obrony wiary i znak dla szlachty, by usłyszawszy tę sekwencję w kościele, wyciągnąć do połowy szablę z pochwy. Dziś właściciele dworu uważają, że nic nie dzieje się przypadkowo. Dzięki determinacji małżonków Gujskich dwór w Gałkach odzyskał swój dawny blask i stał się ważnym miejscem na mapie turystycznej Mazowsza.
Wyposażenie wnętrz
Odrestaurowano spichlerz z 1876 roku i zgromadzono w nim kilka tysięcy starych narzędzi rolniczych i obiektów kultury materialnej. Obok stanęły chaty wiejskie, sernica, studnia, wiatrak, stodoła, stajnia, wozownia. W ponad siedmiohektarowym parku trzy aleje obsadzono lipami, bukami i wiązami w miejsce bezmyślnie wyciętego starodrzewu, a nawierzchnię drogi dojazdowej przed dworem ułożono z oryginalnego urokliwego bruku tzw. kocich łbów. Przed dworem pysznią się krzewy rododendronów...
Muzeum polskości
Brama na wciąż otwarta...
W Gałkach kręcono filmy: „Zrodzeni do Szabli“, „Mazowiecka Galeria w Gałkach”, "Globtroter Mazowiecki”, “Szlachetni z Gałek” oraz zarejestrowano koncert Zespołu Pieśni i Tańca Mazowsze – „Mazowsze we dworze”. TVP 3 Warszawa realizowała w Gałkach cykl Mistrzowie z filmami poświęconymi: Krzesimirowi Dębskiemu, Jerzemu Maksymiukowi, Wiesławowi Ochmanowi, Barbarze Wachowicz, Jerzemu Zelnikowi, Czesławowi Majewskiemu, Januszowi Tylmanowi, prof. Ryszardowi Zimakowi, Magdalenie Zawadzkiej, Janowi Pietrzakowi. W Gałkach wystąpili również: Warszawska Orkiestra Sentymentalna, Filharmonia im. Romualda Traugutta z Warszawy, Chór Miasta Siedlce, Patryk Rymanowski, Jacek Kowalski, Irena i Maksymilian Sznablowie, Teatr Tańca Caro Dance. We dworze bawiła Latająca Akademia Elżbiety Małanicz-Onoszko, zajmująca się muzyczną edukacją dzieci autystycznych, z zespołem Down'a i dziecięcym porażeniem mózgowym. Gośćmi dworu w Gałkach byli jeszcze Don Walsh (Prezes Honorowy The Explorers Club, oceanograf, który jako pierwszy człowiek zszedł na dno Rowu Mariańskiego na głębokość około 11 tysięcy metrów), Andrzej Przewoźnik, Stanisław Mikke, prof. Witold Kieżun i liczne grupy rekonstrukcyjne, a nawet w dworskim parku odbył się „Piknik Zaprzęgowy Polskiego Towarzystwa Powozowego”. Dwór w Gałkach odwiedzili dziennikarze, pielgrzymi i turyści z całego świata, a także wdowy smoleńskie i przedstawiciele kleru. W tych gościnnych progach miało miejsce posiedzenie afiliowanego przy Warszawskim IPN Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.
Dwór lekcją historii
Właściciele posiadłości organizują też lekcje o kulturze szlacheckiej dla młodzieży ze szkół, z zakładu poprawczego oraz dla studentów Uniwersytetów Trzeciego Wieku podczas których prezentują eksponaty ze swoich zbiorów. Wspomagali również organizowanie sesji naukowych pod patronatem Muzeum Regionalnego w Siedlcach, dotyczących historii ziemiaństwa, finansowali sztandar dla Ochotniczej Straży Pożarnej w Gałkach oraz podarowali grafikę dla Muzeum Ziemiaństwa w Dąbrowie.
Pozwólcie dzieciom przychodzić do dworu

W uznaniu zasług
Strażnicy Dziedzictwa i Kultury



Koncert w Gałkach
Koncert we Dworze w Gałkach, który odbył się 14 lipca 2024 roku jest częścią cyklu „Koncerty w pałacach i dworach Mazowsza” zatytułowanego „Mazowsze w sercu Europy”. To wydarzenie jest jednym z wielu organizowanych w ramach tej serii imprez, mających na celu promowanie muzyki klasycznej i poezji patriotycznej oraz miejsc o szczególnym znaczeniu kulturalnym i historycznym na Mazowszu.Na koncercie w Gałkach wystąpili znani artyści: Jerzy Zelnik recytacja, Anna Kuczok wiolonczela, Patrycja Grecka skrzypce, Janusz Powolny fortepian i gościnnie Halina Rowicka aktorka. Jerzy Zelnik wspaniale recytował i interpretował poezję Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Jana Kochanowskiego, Wisławy Szymborskiej, Cypriana Kamila Norwida. Muzycy przedstawili, wykonywaną na żywo, polską muzykę filmową Wojciecha Kilara, Waldemara Kazaneckiego oraz Krzesimira Dębskiego. Spektakl nie tylko zaprezentował bogactwo muzyki i literatury polskiej, ale również przypomniał o ważnych momentach w historii Polski. Koncerty takie, jak ten we Dworze w Gałkach pomagają w zachowaniu i przekazywaniu tradycji narodowych młodszym pokoleniom. Utrzymanie ciągłości kulturowej i pamięci historycznej jest kluczowe dla przetrwania narodowej tożsamości. Odnajdywanie polskości w kulturze, dzięki połączeniu muzyki i poezji, wywarło silny emocjonalny wpływ na widzów. Znakomici gospodarze Dworu, Państwo Małgorzata i Waldemar Gujscy oraz historyczne wnętrza ich Dworu, stworzyły unikalną atmosferę pełną wzruszeń i patriotycznych uniesień. Zgromadzeni wokół fortepianu, artystów i wspólnych wartości jednoczyliśmy się w poczuciu naszej tożsamości narodowej.
Sieci prawdy – "Walizka Waldemara Gujskiego"
Michał Korsun, na łamach tygodnika SIECI PRAWDY z 05.08.2024, podzielił się z czytelnikami informacjami, jakie uzyskał od „adwokata, miłośnika polskiej tradycji ziemiańskiej i sarmackiej” – p. Waldemara Gujskiego. Właściciel dworu w Gałkach przyznał, że razem z Małżonką Małgorzatą są oddanymi ojczyźnie patriotami, dla których dobro Rzeczypospolitej jest wartością najwyższej wagi. Doceniając znaczenie polskości tkwiącej w szlacheckich dworach kolekcjonują wszelkie artefakty dające świadectwo „sile, tradycji, trwaniu i tożsamości naszego narodu”. Wzbogacaniu zbiorów służą wizyty w europejskich sklepach z antykami i starociami w poszukiwaniu poloników cennych ze względu na ich wartość historyczną i artystyczną. W artykule zilustrowanym licznymi fotografiami, kolekcjoner sztuki, spośród swych imponujących zbiorów zaprezentował kilkanaście interesujących zabytkowych przedmiotów.✓ Garłacz z przełomu XVII i XVIII wieku zakupiony za granicą przez Krzysztofa Ledwonia.
Dzięki pasji, jaką podzielają oboje małżonkowie Gujscy – ocalania od zapomnienia zabytków bogatej historii naszej Ojczyzny – możemy, odwiedzając ich wyjątkowy dwór, obcować ze skarbami przeszłości Rzeczypospolitej oraz dziełami polskiej sztuki, jakich wiele znajduje się w „walizce” Waldemara Gujskiego.
Staropolska gościnność od wieków charakterystyczna dla polskiej szlachty i ziemiaństwa, stała się synonimem polskiego sposobu bycia, stanowiąc ważny element polskiego dziedzictwa kulturowego. Zaznałam jej właśnie u Państwa Gujskich w Gałkach. Gospodarz, prowadzący dom otwarty w pełnym tego słowa znaczeniu, przyjął mnie, turystkę, nad wyraz serdecznie. Poświęcił dwie cenne godziny na oprowadzenie mnie po swoim królestwie racząc opowieściami o zamierzchłych czasach, o tych współczesnych, o życiu dworu, jego mieszkańców i przybyszy. Poczułam się, jak długo oczekiwany przez gospodarzy gość, przyjmowany ze wszelkimi honorami.
"Spieszmy się ratować dwory, tak szybko odchodzą"
