CzytamPoPolsku . . .: Od Czerniejewa do Lubostronia

piątek, 6 października 2023

Od Czerniejewa do Lubostronia

Wielkopolska

wrzesień - 2023

Ziemia Kaliska, Pałuki, Kujawy to kolejny kierunek mojej wędrówki po historii Rzeczypospolitej. Celem głównym wycieczki był udział w Konferencji w Pałacu w Czerniejewie na temat: „Ziemiaństwo – polska tożsamość, dwór – polska tradycja”. W pozostałych czterech miejscowościach zwiedziłam muzea w zamku, pałacu, dworach, a w dwu ostatnich tylko obejrzałam zabytkowe obiekty.

W Gosławicach znajduje się kilka zabytków:

Zamek, wzniesiony w latach 1418–1426, składa się z dwóch równolegle ustawionych piętrowych budynków. Obecnie znajduje się tu siedziba Muzeum Okręgowego z wystawami: „Konin poprzez wieki”, „Biżuteria i styl”, „Pradzieje Ziemi Konińskiej”, „Judaika”.
Dworek, wybudowany w pierwszej połowie XIX wieku w Ruszkowie, zrekonstruowany w Gosławicach, mieści ekspozycję „Dwór polski”.
Na wystawie w Spichlerzu umieszczono szczątki plejstoceńskich zwierząt i rysunki naskalne.
Skansenowi etnograficznemu z wiatrakami, chałupami, stodołą i kuźnią towarzyszy skansen z urządzeniami górniczymi.
W budynkach podworskich pracują muzealnicy i administracja Muzeum, a całość muzealnych obiektów otacza niezwykle zadbany park.
Gotycki Kościół św. Andrzeja Apostoła, z pierwszej połowy XV w. jest budowlą centralną - do ośmiobocznej nawy przylegają cztery pomieszczenia – prezbiterium, dwie kaplice i kruchta.

Lubostroń

W Lubostroniu znajduje się zespół pałacowo-parkowy, w skład którego wchodzi klasycystyczny pałac wzniesiony w latach 1795–1800 wg projektu Stanisława Zawadzkiego. Pałac w Lubostroniu jest Instytucją kultury powstałą m.in. dzięki Andrzejowi Szwalbe (także ratującemu pałace w Ostromecku i Nawrze).
Pałac posiada portyk z czterema parami kolumn, a na fryzie tympanonu napis: "SIBI, AMICITIAE ET POSTERIS MDCCC". (Sobie, przyjaciołom i potomnym 1800). Z daleka widoczna jest kopuła z rzeźbą Atlasa. Na elewacjach bocznych znajdują się czterokolumnowe portyki przyścienne. Wnętrze rozplanowane w układzie krzyżowym, wokół trzykondygnacyjnej Sali Rotundowej wspartej na ośmiu kolumnach, z jadalnią, gabinetami, biblioteką, salonem „ogrodowym”, salonikiem. Nad intarsjowaną drewnianą posadzką z godłami Polski i Litwy zawieszono klasycystyczny żyrandol. Ściany ozdabiają malowidła autorstwa Antoniego i Franciszka Smuglewiczów. W ponad 40 hektarowym parku krajobrazowym rozmieszczono oficynę, stajnie, wozownię i budynki gospodarcze.

Sielec

We dworze z końca XIX w. w Sielcu mieści się Muzeum admirała Józefa Unruga – twórcy Marynarki Wojennej w Polsce międzywojennej oraz obrońcy Helu podczas kampanii wrześniowej w 1939 r., który był ostatnim właścicielem dworu. Pomysłodawczynią i realizatorką „Dworu Marzeń” jest Katarzyna Rodziewicz, która z pasją opowiada o wszystkim, co dotyczy admirała i jego rodziny.

Ląd

Początki klasztoru sięgają 1145 roku. W 1331 dobra klasztorne spustoszyli Krzyżacy, a w początkach XVI w. opactwo opuścili niemieccy mnisi. W drugiej połowie XVII wieku dokonano barokizacji kościoła i klasztoru. Kasata opactwa nastąpiła pod zaborem rosyjskim w 1819 r., a w latach 1850-64 przebywali tu kapucyni. W 1921 roku klasztor przekazano Towarzystwu Salezjańskiemu. Po wojnie w klasztorze mieściło się Seminarium Duchowne Salezjanów. W 2009 opactwo cystersów zostało uznane przez Prezydenta RP za Pomnik historii.
Nawa główna kościoła na planie ośmioboku zamyka kopuła z latarnią do 38 m wysokości. Szczególnie cenne są bogato rzeźbione stalle z malowidłami świętych, dziewięć ołtarzy, rokokowa ambona, cztery konfesjonały. Najcenniejszym pomieszczeniem klasztoru jest oratorium św. Jakuba Apostoła oraz kapitularz przekształcony na barokową kaplicę, ze sklepieniem gwiaździsto-trójdzielnym wspartym na kamiennym filarze.

Ciążeń

Pałac biskupi budowano w latach 1758 – 1768, ale w 1818 roku nastąpiła carska konfiskata dóbr a następnie pałac pozostawał w rękach prywatnych.
Obecnie w pałacu mieści się oddział Biblioteki Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu przechowujący największą w Polsce kolekcję druków masońskich (około 80 tys. woluminów) oraz Dom Pracy Twórczej UAM.

Srebrna Góra

Dwór został zbudowany w 1792 r., a oficyny i brama wjazdowa nieco później. W środkowej części dziewięcioosiowej elewacji frontowej dworu umieszczono monumentalny, czterokolumnowy portyk wyższy od elewacji dworu. Dwie parterowe oficyny o czterokolumnowych portykach i dwór położone są na wzniesieniu naprzeciw kościoła. Za dworem rozciąga się park krajobrazowy ze stawami. Obecnie w zespole dworsko-parkowym mieści się Dom Pomocy Społecznej.

Uścikowo

No, cóż…

Czerniejewo

Późnobarokowy pałac w Czerniejewie wzniesiono w latach 1771-75. Majątek często zmieniał właścicieli. Zgromadzono w pałacu kolekcję sztuki oraz liczącą 20 tysięcy tomów bibliotekę ze starodrukami. W 1846 roku z dóbr czerniejewskich utworzono ordynację. Do dziś zachowało się osiowe połączenie założenia rezydencjonalnego i prowadzącej do niego alei z układem urbanistycznym Czerniejewa. W roku 1997 odbyło się w pałacu spotkanie siedmiu prezydentów Litwy, Niemiec, Ukrainy, Słowacji, Czech, Węgier i Polski.
Od frontu pałac zdobi portyk z czterema kolumnami podtrzymującymi fronton z herbami: Lipskich Grabie i Koźminskich Poraj. Budynek główny łączą ze skrzydłami dwie galerie. Obiekt z dwoma dziedzińcami. Zewnętrzny – przeddziedziniec - ma po bokach wozownie i stajnie, a poprzedza go imponująca brama wjazdowa. Wewnętrzny dziedziniec honorowy ograniczają dwie oficyny. Całość otacza rozległy park krajobrazowy z dwoma stawami oraz bażantarnią.

Układ wnętrz jest dwutraktowy, z obszernym westybulem i tzw. salą terrena (grota pompejańska) wspartą na ośmiu kolumnach. Dalej jest Pokój Hrabiego, Salon Zimowy, Pokój Myśliwski i Oranżeria. Na piętrze znajduje się Sala Balowa – koncertowa z parkietem taflowym, Sala Belkowa – konferencyjna i Salon Złoty.
Szkoda tylko, że na stronie pałacu www.czerniejewopalac.pl/ nie ma żadnych informacji o historii zabytku i jego wyjątkowej architekturze. Ot, kolejny dom weselny do wynajęcia…