Od Oporowa do Krośniewic przez Kiernozię

 

Łódzkie

listopad 2024

 

 

    Koncert w ramach VII Jużyny we dworze w Sułkowicach skłonił mnie do jesiennej wycieczki po Równinie Kutnowskiej, gdzie zachwyciły mnie zabytkowe obiekty pełniące obecnie różne role: zamek w Oporowie, Zajazd i pałac w Krośniewicach, dwór w Kiernozi, dwór w Koszelewie, dwór w Krzyżanowie. Obejrzałam jeszcze pałace w Słubicach, w Studzieńcu, w Luszynie oraz dwory w Cyganach i Poborzu.

Oporów powiat kutnowski

     Muzeum - Zamek w Oporowie - niewielki XV wieczny zamek – rodowa siedziba Oporowskich herbu Sulima. Zamek wybudowano w całości za czasów Władysława Oporowskiego, najwybitniejszego przedstawiciela rodu, który pełnił urząd podkanclerzego koronnego na dworze Władysława Jagiełły, następnie biskupa włocławskiego, a potem także arcybiskupa gnieźnieńskiego i prymasa Polski. Budowlę wzniesiono w latach 30. i 40. XV wieku. Wojska szwedzkie zniszczyły zamek w roku 1657, a odbudowali go Tarnowscy, a przebudowali Sołłohubowie. 

 

Zamek udostępniono dla zwiedzających w 1949 roku jako Muzeum Wnętrz Zabytkowych gromadzącego zbiory dawnego wyposażenia siedzib szlacheckich.. Gruntowna rewaloryzacja zabytku w latach 1962-65, poprzedzona badaniami archeologicznymi i architektonicznymi, przywróciła budowli dawną świetność i przyniosła szereg cennych odkryć. Odsłonięto spod przemurowań gotyckie portale i polichromowane stropy z XVII w., a w skrytce pod podłogą znaleziono zbiór dawnej broni.

 

Muzeum składa się z ośmiu komnat rozmieszczonych na dwóch kondygnacjach. Trasa zwiedzania obejmuje pomieszczenia: Sień wejściowa, Skarbczyk, Zbrojownia, Salonik, Jadalnia, Sala Rycerska, Sypialnia, Kaplica, Dziedziniec...

Krośniewice powiat kutnowski

     Muzeum im. Jerzego Dunin-Borkowskiego zlokalizowane w Krośniewicach w klasycystycznym kompleksie dawnego zajazdu dworskiego. Obiekt stanął przed 1803 rokiem przy skrzyżowaniu dwóch starych szlaków komunikacyjnych: z Mazowsza do Wielkopolski i z Łęczyckiego na Kujawy i Pomorze. 

Około 1926 r. zespół zajazdu nabył Władysław Dunin-Borkowski, farmaceuta, który umieścił w budynku „Aptekę pod Łabędziem”. Apteka upaństwowiona w 1951 r., prowadzona była do 1978 r. przez Jerzego – syna Władysława.

Od końca lat czterdziestych do połowy lat osiemdziesiątych XX w. mieściło się w zajeździe prywatne „Muzeum nad Apteką”. Jego twórcą był Jerzy Dunin-Borkowski, który w ciągu kilkudziesięciu lat swojej pasji zgromadził w nim zbiory, liczące około 15000 eksponatów oraz około 5000 książek oraz liczne pamiątki po dwu rodach Bacciarellich i Dunin – Borkowskich. Jerzy Dunin-Borkowski w 1978 r. przekazał całą kolekcję narodowi i został dożywotnim kustoszem muzeum swojego imienia. Zwiedzać w nim można: Gabinet kolekcjonera, Sala gen. Władysława Sikorskiego, Sala gen. Władysława Andersa, Sala portretowa, Salonik Biedermeierowski, Kolekcjonerskie pasje, Gabinet numizmatyczny.

 

Od Sannik do Sójek przez Sułkowice I

 

ŁÓDZKIE  

listopad 2024

    Zaproszenie na koncert w ramach VII Jużyny we dworze w Sułkowicach doprowadziło do jesiennej wycieczki po Równinie Kutnowskiej, gdzie zachwyciły mnie zabytkowe obiekty pełniące obecnie różne role: pałac w Sannikach, dwór w Sójkach, dwór w Sułkowicach, dwór w Woli Raciborowskiej. Obejrzałam jeszcze pałace w Kterach i w Lesznie oraz dwory w Jankowicach, Leszczynku,  Młogoszynie i Głogowej.

Sanniki - powiat gostyniński

    Zespół pałacowo-parkowy w Sannikach był własnością rodów szlacheckich - Pruszaków i Sapiehów. Zabytkowe założenie pałacowe w Sannikach powstało w końcu XVIII wieku, na terenie dawnego zespołu dworskiego. Pałac stał się miejscem wakacyjnego pobytu Fryderyka Chopina latem 1828 roku. Muzyk spędził w Sannikach dwa miesiące w odwiedzinach u swojego szkolnego kolegi Konstantego Pruszaka.

Ostatnimi właścicielami majątku byli Dziewulscy, ale po 1945 roku dobra rozparcelowano i przekształcono w Państwowe Gospodarstwo Rolne.  W 1976 roku zorganizowano tutaj pierwszy koncert muzyki fortepianowej. Europejskie Centrum Artystyczne im. Fryderyka Chopina w Sannikach otwarto w 2014 roku. Działalność Centrum to organizacja koncertów, wernisaży, przedstawień teatralnych, pokazów filmowych i multimedialnych oraz prowadzenie kursów mistrzowskich, warsztatów szkoleniowych i udostępnianie zbiorów biblioteki muzyczno-etnograficznej. 

W zespole pałacowo-parkowym można obejrzeć: pałac z oranżerią, pomniki Fryderyka Chopina, amfiteatr, budynek bramny, fundamenty dworu, pozostałości hydroforni, fontannę, historyczny kamień, pomniki przyrody itd. W lewym skrzydle budowli umiejscowiono ośrodek chopinowski wraz z niewielkim muzeum, które poświęcono kompozytorowi, zaś na pałacowym poddaszu  umieszczono wystawę archeologiczną. 

Od Kłodawy do Kutna

 

Łódzkie

czerwiec 2024

     Blisko granicy między województwem wielkopolskim i łódzkim położone są dwa wiekowe miasta, których dzieje rozpoczynają się już w XIII wieku. Kłodawa leży w historycznej ziemi łęczyckiej, na Wysoczyźnie Kłodawskiej, natomiast Kutno leży na pograniczu ziemi łęczyckiej i gostynińskiej, na Równinie Kutnowskiej. Okolice tych miast objeździłam w związku z udziałem w IV Konferencji historycznej „Rodziny ziemiańskie okolic Kłodawy”, jaka odbyła się we dworze w Wólce Czepowej. 

KUTNO

     Pałac Saski podróżny - Kutnowski Pałac Saski został zbudowany w 1750 roku na polecenie króla Augusta III Wettina jako jeden z elementów wielkiego przedsięwzięcia budowy nowego traktu łączącego dwie stolice Drezno i Warszawę, biegnącego przez Poznań. Budynek stanowi unikalne połączenie architektury drewnianej o cechach rezydencji pałacowej połączonej z funkcją zajazdu, zbudowanego w stylu baroku drezdeńskiego. Całość wzniesiona została z tzw. pruskiego muru, czyli konstrukcji ryglowo-szachulcowej z odsłoniętym szkieletem. Po śmierci Augusta III pałac pocztowy stał się własnością dziedzica miasta, a następnie często zmieniał właścicieli, co skutkowało licznymi przebudowami. W 2003 roku pożar zniszczył pałac. W 2015 roku rozpoczęła się rewitalizacja pałacu podróżnego (pocztowego) Augusta III. Od 2023 roku jest siedzibą kompleksu muzealnego Muzeum Pałac Saski w Kutnie.

Od Ożarowa do Lewkowa

Łódzkie/Wielkopolskie - 2023

    Ziemia Wieluńska, Sieradzka i Kaliska, tak jak i cała nasza Ojczyzna, w maju prezentuje się szczególnie pięknie. Głównymi celami mojej wycieczki były trzy muzea: w Ożarowie, w Maciejowie i w Lewkowie.

Ożarów k/Wielunia

     W Muzeum Wnętrz Dworskich w Ożarowie wysłuchałam wykładu dr Macieja Rydla* - "Dwory polskie w akwareli Macieja Rydla. Na ratunek ginącego dziedzictwa narodowego". Ekspert w dziedzinie dworów polskich uświetnił mój wolumin katalogu wystawy motywującą dedykacją:

Dla Pani Małgorzaty Poniatowskiej - z podziękowaniem za wspaniałą pracę na blogu "czytam po polsku" i z pozdrowieniami od autora - Maciej Rydel, Ożarów, 9 maja 2023 r.

     Późnobarokowy modrzewiowy dwór alkierzowy zbudowany w 1757 roku dla Władysława Bartochowskiego herbu Rola, przykryto dachem polskim z facjatką. W stylowym wnętrzu mieszczą się: salon, buduar i alkowy, salonik myśliwski, gabinet, jadalnia, pokoik dziewczęcy, kredensownia. Za dworem w parku pysznią się malownicze stawy i pomnikowy starodrzew. Budynek oficyny przyjął w swoje progi wystawę "Dwory polskie w akwareli Macieja Rydla… ", w której wernisażu uczestniczyłam.

 

 Maciejów

     Prywatne Muzeum Wnętrz w Maciejowie znajduje się w klasycystycznym pałacu zaprojektowanym po roku 1790 przez C. G. Langhansa (twórca Bramy Brandenburskiej w Berlinie). W jedenastoosiowej fasadzie budowli umieszczono dwukolumnowy portyk w wielkim porządku z trójkątnym przyczółkiem. Wewnątrz pałacu zachowały się cenne polichromie z XVIII w. W mojej pamięci pozostanie sala balowa i jadalnia, korytarzyk do schodów kuchennych, rozety na parkietach oraz wyjątkowa kolekcja szachów z różnych stron świata.