Małopolskie
sierpień 2025
Tegoroczna wędrówka po zabytkach Małopolski zawiodła mnie do
zamków w Bobolicach, Książu Wielkim i Mirowie oraz dworów w Szymbarku,
Dołędze, Szczurowej i Kąśnej Dolnej. Były także i inne obiekty zabytkowe, ale
o tym później…
Szymbark - powiat gorlicki
Kasztel - dwór obronny (pierwowzór polskiego dworu
szlacheckiego) - dawna siedziba Gładyszów herbu Gryf wzniesiona w latach
1585- 1590 z wystawą „Historia kasztelu i jego właścicieli”.
Ekspozycja poświęcona Teodorowi Axentowiczowi malarzowi, rysownikowi,
rektorowi ASP w Krakowie (wyposażenie mieszkania i elementy kolekcji
artysty). "Axentowicz - Dziedzictwo Artysty"
"Dworek mieszczański" pobudowano w latach 1918-1919 dla Dyrekcji
Odbudowy Gorlic tzw. drogomistrzówka (przeniesiony do Szymbarku) z wystawą „W kręgu kultury
dworkowej”.
Obecnie w kasztelu funkcjonuje Ośrodek Konferencyjno-Wystawienniczy Kasztel w Szymbarku.
Obecnie w kasztelu funkcjonuje Ośrodek Konferencyjno-Wystawienniczy Kasztel w Szymbarku.
Bobolice - powiat myszkowski
Zamek wzniesiony w połowie XIV wieku, na polecenie
Kazimierza III Wielkiego, jako część systemu obronnego Orlich Gniazd.
Współczesny zrekonstruowany zamek składa się z dwukondygnacyjnego budynku
mieszkalnego z basztą i odpowiada formie, jaką posiadał po jego rozbudowie w
XVII wieku przez ród Fogelwederów. Dostęp do budynku zapewnia most zwodzony,
prowadzący nad suchą fosą. Zamek otoczony jest murami z blankami, wykonanymi
z białego wapienia. Odbudowie zamku towarzyszyły liczne kontrowersje.
Mirów - powiat myszkowski
Zamek w Mirowie został zbudowany w czasach Kazimierza Wielkiego
około połowy XIV wieku. Początkowo warownię tworzyła kamienna strażnica
podległa pod pobliski zamek w Bobolicach, która wraz z nim wchodziła w skład
systemu obronnego. Zamek z uwagi na niewielką ilość pomieszczeń użytkowych nie
był rezydencją rycerską, lecz miał charakter militarnej strażnicy. Obecnie
jest zabezpieczoną ruiną.
Książ Wielki - powiat miechowski
Pałac Mirów – rezydencja Myszkowskich herbu Jastrzębiec
zbudowana w XVI wieku w stylu renesansowym. W XIX wieku częściowo
nadbudowana w stylu berlińskiego neogotyku. Całość reprezentowała typ
palazzo in fortezza. Rezydencję w Książu Wielkim nazwano Mirowem na pamiątkę
jurajskiej warowni ich przodków. W nocy z 8 na 9 sierpnia 1914 r. na Mirowie
przebywał Józef Piłsudski wraz ze swoim sztabem. Obecnie mieści Zespół Szkół
im. Wincentego Witosa oraz Zespół Szkół Rolniczych.
Dołęga - powiat brzeski
Klasycystyczny drewniany dwór zbudowano w 1848 r dla rodziny
Güntherów. W czasie powstania styczniowego dwór pełnił funkcje punktu
zbornego z okolicznych dworów (przebywał Marian Langiewicz). We dworze
gościli: A. Asnyk, W. Tetmajer, T. Miciński, S. Wyspiański, L. Rydel, T. Boy-Żeleński, J. Malczewski i inni. Obecnie
mieści się w nim oddział Muzeum Ziemi Tarnowskiej w Tarnowie.
Szczurowa - powiat brzeski
Budowę dworu ukończono w 1860 roku dla rodziny Kępińskich.
Jest to dwór eklektyczny, o cechach neogotycku angielskiego. Obecnie
mieści się tam Gminne Centrum Kultury, Czytelnictwa i Sportu, a
park wykorzystywany jest do organizacji wydarzeń kulturalnych.
Kąśna Dolna - powiat tarnowski
Klasycystyczny dwór wybudowany w 1833 r. przez właściciela wsi,
Pawła Gostkowskiego, w 1897 r. stał się własnością Ignacego Jana Paderewskiego. W 1990 r. we dworze powstało Centrum Paderewskiego Tarnów–Kąśna
Dolna z Domem Pracy Twórczej, Salą Koncertową Stodoła i Muzeum Mistrza (z
oryginalnym fortepianem Petrof).
Pozostałe zabytki małopolskiej krainy - pałace, klasztor, skansen - przedstawię później...
* zdjęcia własne CANON PowerShot SX620 HS
