Od Oporowa do Krośniewic przez Kiernozię

 

Łódzkie

listopad 2024

 

 

    Koncert w ramach VII Jużyny we dworze w Sułkowicach skłonił mnie do jesiennej wycieczki po Równinie Kutnowskiej, gdzie zachwyciły mnie zabytkowe obiekty pełniące obecnie różne role: zamek w Oporowie, Zajazd i pałac w Krośniewicach, dwór w Kiernozi, dwór w Koszelewie, dwór w Krzyżanowie. Obejrzałam jeszcze pałace w Słubicach, w Studzieńcu, w Luszynie oraz dwory w Cyganach i Poborzu.

Oporów powiat kutnowski

     Muzeum - Zamek w Oporowie - niewielki XV wieczny zamek – rodowa siedziba Oporowskich herbu Sulima. Zamek wybudowano w całości za czasów Władysława Oporowskiego, najwybitniejszego przedstawiciela rodu, który pełnił urząd podkanclerzego koronnego na dworze Władysława Jagiełły, następnie biskupa włocławskiego, a potem także arcybiskupa gnieźnieńskiego i prymasa Polski. Budowlę wzniesiono w latach 30. i 40. XV wieku. Wojska szwedzkie zniszczyły zamek w roku 1657, a odbudowali go Tarnowscy, a przebudowali Sołłohubowie. 

 

Zamek udostępniono dla zwiedzających w 1949 roku jako Muzeum Wnętrz Zabytkowych gromadzącego zbiory dawnego wyposażenia siedzib szlacheckich.. Gruntowna rewaloryzacja zabytku w latach 1962-65, poprzedzona badaniami archeologicznymi i architektonicznymi, przywróciła budowli dawną świetność i przyniosła szereg cennych odkryć. Odsłonięto spod przemurowań gotyckie portale i polichromowane stropy z XVII w., a w skrytce pod podłogą znaleziono zbiór dawnej broni.

 

Muzeum składa się z ośmiu komnat rozmieszczonych na dwóch kondygnacjach. Trasa zwiedzania obejmuje pomieszczenia: Sień wejściowa, Skarbczyk, Zbrojownia, Salonik, Jadalnia, Sala Rycerska, Sypialnia, Kaplica, Dziedziniec...

Krośniewice powiat kutnowski

     Muzeum im. Jerzego Dunin-Borkowskiego zlokalizowane w Krośniewicach w klasycystycznym kompleksie dawnego zajazdu dworskiego. Obiekt stanął przed 1803 rokiem przy skrzyżowaniu dwóch starych szlaków komunikacyjnych: z Mazowsza do Wielkopolski i z Łęczyckiego na Kujawy i Pomorze. 

Około 1926 r. zespół zajazdu nabył Władysław Dunin-Borkowski, farmaceuta, który umieścił w budynku „Aptekę pod Łabędziem”. Apteka upaństwowiona w 1951 r., prowadzona była do 1978 r. przez Jerzego – syna Władysława.

Od końca lat czterdziestych do połowy lat osiemdziesiątych XX w. mieściło się w zajeździe prywatne „Muzeum nad Apteką”. Jego twórcą był Jerzy Dunin-Borkowski, który w ciągu kilkudziesięciu lat swojej pasji zgromadził w nim zbiory, liczące około 15000 eksponatów oraz około 5000 książek oraz liczne pamiątki po dwu rodach Bacciarellich i Dunin – Borkowskich. Jerzy Dunin-Borkowski w 1978 r. przekazał całą kolekcję narodowi i został dożywotnim kustoszem muzeum swojego imienia. Zwiedzać w nim można: Gabinet kolekcjonera, Sala gen. Władysława Sikorskiego, Sala gen. Władysława Andersa, Sala portretowa, Salonik Biedermeierowski, Kolekcjonerskie pasje, Gabinet numizmatyczny.

    Pałac w Krośniewicach wybudowano w roku 1870 dla Pelagii z Zamoyskich Rembelińskiej według projektu Leandra Marconiego. Po wojnie ulokowano tam szkołę. Mansardowy dach spłonął w latach 50 XX w. i już go nie odtworzono. Odnowiono bramę i kordegardę. W pałacowym parku znajduje się pomnik ks. Józefa Poniatowskiego.

 

Kiernozia powiat łowicki

     Pałac w Kiernozi zbudowano w 1825 roku dla rodziny Łączyńskich. Najbardziej znaną mieszkanką Kiernozi była Maria Walewska z domu Łączyńska. Urodziła się w 1786 roku. Jej nauczycielem języka francuskiego był ojciec Fryderyka Chopina - Mikołaj. W 1804 roku została ona  zmuszona do ślubu z 70-letnim szambelanem królewskim Anastazym Walewskim i przeniosła się do Walewic. Miała z nim syna Antoniego Bazylego Rudolfa. Istnieją jednak przypuszczenia, że Antoni nie był synem Walewskiego, a domniemanego ciotecznego wnuka feldmarszałka rosyjskiego Arkadija Suworowa. W 1807 roku podczas balu w Warszawie Maria Walewska poznała Napoleona Bonaparte i wkrótce została jego oficjalną faworytą. Z tego związku urodził się w 1812 roku Aleksander Florian Józef, późniejszy minister spraw zagranicznych Francji. W 1816 roku Maria wyszła ponownie za mąż za hrabiego Ornano. W 1817 roku urodziła trzeciego syna Rudolfa Augusta Ornano.
Klasycystyczny, jednopiętrowy pałac, posiada ryzality z trójkątnymi frontonami, oraz zewnętrzne schody tarasowe z obu stron. Pałac po wojnie był wykorzystywany jako porodówka, ośrodek zdrowia, przedszkole, a następnie Gminny Ośrodek Kultury.

Luszyn powiat gostyniński

     Pałac wzniesiony w I połowie XIX wieku, przebudowany w 1909 wg Jana Heuricha młodszego (charakterystyczna harmonijna niesymetryczność architektury). Klasycyzujący pałac, nakryty dachem czterospadowym, z przyściennym portykiem kolumnowym w wielkim porządku, złożonym z dwóch par jońskich kolumn. 

 

Studzieniec powiat płocki

     Pałac został wybudowany po 1790 według projektu Hilarego Szpilowskiego W elewacji ogrodowej skrajne ryzality ujmujące taras (cecha dla projektów Szpilowskiego). Obok pałacu znajduje się grota z figurą Matki Bożej z Lourdes. Wzniesiono ją około 1907 roku, w miejscu, gdzie wystrzelił wysoki na kilkanaście metrów gejzer wody. 

 

Słubice powiat płocki

     Pałac został wybudowany w 1789 według projektu Hilarego Szpilowskiego (Walewice, Mała Wieś, Luberadz, Rudno, Studzieniec). Pałac składa się z korpusu głównego i dwóch oficyn bocznych dostawionych do niego prostopadle oraz galerii ćwierćkolistych.

 

 

Cygany powiat kutnowski

     Dwór w Cyganach wzniesiony został w latach 1909-1910. Murowany dwór powstał na planie prostokąta, z użytkowym poddaszem, „łamanym” dachem, z dwoma półalkierzowymi elementami i schodami oraz trójkolumnowym balkonem usytuowanym od strony ogrodowej i ze schodami.
Ostatni właściciel dworu Ksawery Frank, żołnierz AK, który walczył w Powstaniu Warszawskim. Po wojnie zdobył 6-krotnie tytuły mistrza Polski w rajdach i 5-krotnie w wyścigach samochodowych.

Koszelew - powiat płocki

     Utrzymany w duchu stylu polskiego, dwór z lat dwudziestych XX wieku, parterowy, nakryty dachem czterospadowym, z zwieńczoną trójkątnym szczytem wystawką dachową. Wejście poprzedzone murowaną sionką z dwukolumnowym gankiem, którego głównym budulcem była glina. Obecnie właścicielem obiektów jest Dom Pomocy Społecznej.  

 

Krzyżanów powiat kutnowski

     Dwór w Krzyżanowie zbudowano w II poł. XIX w. Orientalnego charakteru dworowi nadaje centralnie umieszczony ryzalit, flankowany dwoma wejściami, ozdobionymi półkolumnami zwieńczonymi ośmiobocznymi głowicami. Około 1915 r. dwór został przebudowany i przeznaczony na Urząd Gminy. Dziś także mieści Urząd Gminy Krzyżanów.

Pobórz powiat kutnowski

     Dwór powstał w ostatniej dekadzie XIX w. Usytuowany jest na naturalnym wzniesieniu, posiada cechy późnego klasycyzmu i neorenesansu. Do połowy lat 80’ XX wieku mieściła się tu szkoła.

 

  Równina Kutnowska i jej okolice zaprezentowały swoje zabytkowe budowle, z których pewną część odbudowano i te służą społeczeństwu (11) lub tylko prywatnym właścicielom (6). Niestety, inne od wielu lat niszczeją i popadają w ruinę...

* zdjęcia własne  CANON PowerShot SX620 HS

Od Sannik do Sójek przez Sułkowice I

 

ŁÓDZKIE  

listopad 2024

    Zaproszenie na koncert w ramach VII Jużyny we dworze w Sułkowicach doprowadziło do jesiennej wycieczki po Równinie Kutnowskiej, gdzie zachwyciły mnie zabytkowe obiekty pełniące obecnie różne role: pałac w Sannikach, dwór w Sójkach, dwór w Sułkowicach, dwór w Woli Raciborowskiej. Obejrzałam jeszcze pałace w Kterach i w Lesznie oraz dwory w Jankowicach, Leszczynku,  Młogoszynie i Głogowej.

Sanniki - powiat gostyniński

    Zespół pałacowo-parkowy w Sannikach był własnością rodów szlacheckich - Pruszaków i Sapiehów. Zabytkowe założenie pałacowe w Sannikach powstało w końcu XVIII wieku, na terenie dawnego zespołu dworskiego. Pałac stał się miejscem wakacyjnego pobytu Fryderyka Chopina latem 1828 roku. Muzyk spędził w Sannikach dwa miesiące w odwiedzinach u swojego szkolnego kolegi Konstantego Pruszaka.

Ostatnimi właścicielami majątku byli Dziewulscy, ale po 1945 roku dobra rozparcelowano i przekształcono w Państwowe Gospodarstwo Rolne.  W 1976 roku zorganizowano tutaj pierwszy koncert muzyki fortepianowej. Europejskie Centrum Artystyczne im. Fryderyka Chopina w Sannikach otwarto w 2014 roku. Działalność Centrum to organizacja koncertów, wernisaży, przedstawień teatralnych, pokazów filmowych i multimedialnych oraz prowadzenie kursów mistrzowskich, warsztatów szkoleniowych i udostępnianie zbiorów biblioteki muzyczno-etnograficznej. 

W zespole pałacowo-parkowym można obejrzeć: pałac z oranżerią, pomniki Fryderyka Chopina, amfiteatr, budynek bramny, fundamenty dworu, pozostałości hydroforni, fontannę, historyczny kamień, pomniki przyrody itd. W lewym skrzydle budowli umiejscowiono ośrodek chopinowski wraz z niewielkim muzeum, które poświęcono kompozytorowi, zaś na pałacowym poddaszu  umieszczono wystawę archeologiczną. 

Legenda Legionów

red. Witold Sienkiewicz

Wydawnictwo Demart 2018

     Opinie trzech portali internetowych o monumentalnym wydawnictwie albumowym "Legenda Legionów. Opowieść o Legionach oraz ludziach Józefa Piłsudskiego" z pewnością umożliwią obiektywną ocenę książki. Imponująca ilość materiałów źródłowych zamieszczonych w publikacji w postaci fotografii, kopii dokumentów, reprodukcji obrazów, repliki map, ilustracje legionistów oraz fragmenty pamiętników i wspomnień pozwalają wzbogacić wiedzę czytelników o Legendzie Legionów.

Tezeusz.pl: „Legenda Legionów” jest barwną panoramą czynu legionowego czasów I wojny światowej. Opowiada historię walki zbrojnej polskich żołnierzy i drogę powstania tej niezwykłej formacji. Publikację podzielono na 10 rozdziałów, autorami poszczególnych tekstów są historycy, prawdziwi znawcy opisywanych zagadnień m.in. Michał Klimecki, Jacek M. Majchrowski, Marek Cisek czy Tomasz Nałęcz. Książka opisuje szlak bojowy Legionów, zmagania legionistów z trudami zwykłego dnia, służbę kobiet. Publikacja została wzbogacona dużą liczbą fotografii, rysunków, plakatów oraz planami bitew sporządzonymi na oryginalnych mapach wojskowych. Słowo wstępne do książki napisał Prezydent RP Bronisław Komorowski.