Witold Banach
Wydawnictwo Poznańskie 2022
"Ojczyzno! Nie mogłam Ciebie obronić, niech Cię przynajmniej uwiecznię"
Izabela Czartoryska
Wieczna pogoń Czartoryskich
Witold Banach z perspektywy czasu obserwował „wieczną pogoń” Czartoryskich „za rodowym prestiżem”, „za reformą i korona Rzeczypospolitej”, „za odzyskaniem królestwa” i wreszcie „za ratowaniem dziedzictwa”. Autor, który wcześniej przyjrzał się burzliwym losom
Radziwiłłów jest historykiem, regionalistą, pisarzem i dyrektorem
Muzeum Ostrowa Wielkopolskiego. W tegorocznej publikacji zatytułowanej „Czartoryscy czyli wieczna pogoń” przedstawił jednocześnie dzieje różnych elementów rzeczywistości o
niejednolitych zakresach. Na ponad pięciuset stronach wykładu o
historii Rzeczypospolitej znalazły się bitwy, wojny, rozbiory,
powstania, sejmy, elekcje, koronacje, unie itp. Z kronikarską precyzją
literat opowiedział koleje losu rodu herbu Pogoń począwszy od
litewskiego księcia Giedymina, ojca księcia Koriata i dziada
Konstantego – księcia na Czartorysku – protoplasty rodziny.
Wśród zdarzeń z przeszłości tego rodu miały miejsce narodziny, śluby,
śmierci, podróże, koalicje, spiski, zdrady, procesy sądowe, nominacje,
dymisje, emigracje, spory majątkowe, konfiskaty mienia, itd. Na treść
monografii Czartoryskich składają się
skomplikowane życiorysy członków zasłużonej dla Polski rodziny oraz
postaci Wielkiej Historii naszej ojczyzny. Obok ludzkich losów twórca
zamieścił równie zawiłe dzieje majątków, posiadłości, rezydencji, a w
tym Puław, Hotelu Lambert, Sieniawy, Czartoryska, Klewania, Korca,
Gołuchowa, etc., a także kolekcji sztuki, zbiorów muzealnych i
bibliotek Czartoryskich.