Od Konina Do Parchania Sikorskiego

Wielkopolskie/Kujawsko-pomorskie 

kwiecień 2025

    Studenci Uniwersytetu dla Aktywnych w Ciechocinku wybrali się na wycieczkę do Konina w województwie wielkopolskim i Parchania w województwie kujawsko-pomorskim w powiecie inowrocławskim. Zwiedzili starówkę Konina, Muzeum Okręgowe w Koninie oraz Muzeum gen. Władysława Sikorskiego w Parchaniu.

Konin - Gosławice

    Zamek gotycki wybudowany w latach 1420–1426 przez biskupa poznańskiego Andrzeja Łaskarza herbu Godziemba. Rezydencję typu dwór obronny zbudowano bez wieży. Restauracja zamku trwała w latach 1978 – 1986. Muzeum Okręgowe w Koninie w 1982 roku przeniosło swą siedzibę do Gosławic. Zamek oddano do użytkowania Muzeum w 1986 roku. Wystawy stałe w Muzeum Okregowym: Historia oświetlenia od łuczywa do żarówki elektrycznej, Wielkopolskie górnictwo, Biżuteria i moda, Konin poprzez wieki, Judaika, Pradzieje ziemi konińskiej, Zbiory Gabinetu Numizmatycznego i Eksponaty z kolekcji Działu Sztuki.

 

 

Nieopodal zamku stoi dwór. Od schyłku XVIII w. w Ruszkowie pod Kołem stał dworek, który w 1990 roku odtworzono w Gosławicach. Ekspozycja stała zatytułowana jest „Dwór polski”.

 

 
W Spichlerzu zbudowanym w stylu klasycystycznym w 1838 roku można obejrzeć wystawę: Słoń leśny z odkrywki Jóźwin KWB „Konin”  (żył około 100 tys. lat temu)
W sąsiedztwie zamku ulokowano także Skansen budownictwa wiejskiego: wiatraki, kuźnia, stodoły, Skansen górniczy, Skansen archeologiczny. 

 

 

Kościół Andrzeja Apostoła w Gosławicach, gotycko-neogotycki. Ufundowany przez właściciela Gosławic biskupa poznańskiego Andrzeja Łaskarza herbu Godziemba. Zbudowany na planie krzyża greckiego. Sklepienie palmowe wspiera centralnie usytuowana kolumna. 

 

 

Konin stare miasto

    Ratusz wybudowany między 1796 a 1803 ma nadbudowaną osiemnastowieczną wieżą zegarową licowaną drewnem (zegar pochodzi z klasztoru w Lądzie). Portyk z czterema kolumnami doryckimi wielkiego porządku i trójkątnym tympanonem z herbem Konina. 

Gmach Starostwa Powiatowego w Koninie. Budynek o wyraźnych cechach klasycystycznych, kryty dachem naczółkowym, powstał w 1828 r. 

Słup koniński najstarszy znak drogowy w Europie Środkowo-Wschodniej. Mieści się przy kościele św. Bartłomieja wskazywał połowę drogi z Kalisza do Kruszwicy.

 

Pomnik seksownego konia - oryginalna rzeźba z brązu stanęła na rynku w koninie w 2009 roku. Głowa konia z ludzkim umięśnionym torsem ma około 3,5 metra wysokości.

Kościół św. Bartłomieja - gotycki, o układzie bazylikowym, trójnawowy. Pochodzi z XIV w. W jego remoncie w latach 1900–1910 brał udział Eligiusz Niewiadomski (zabójca prezydenta RP Gabriela Narutowicza), który wykonał polichromię, a okna świątyni ozdobił secesyjnymi witrażami. 

 

 

Dworek Zofii Urbanowskiej - pisarki, konińskiej pisarki, honorowej obywatelki miasta - 2 połowa XIX wieku.
Synagoga wybudowana w latach 1825–1829, nawiązuje w stylu do budowli bizantyńskich. Obok znajdował się nowy budynek synagogi ze szkołą talmudyczną, który zburzono w 2016 roku.
Kamienica Jana Zemełki wybudowana w końcu XVI w. Była pierwszym murowanym budynkiem świeckim w mieście. 

 

 

Parchanie - województwo kujawsko-pomorskie powiat inowrocławski

    Muzeum gen. Władysława Sikorskiego w Parchaniu – w fazie organizacji. W dawnym domu gen. Władysława Sikorskiego tworzona jest placówka muzealna. Władysław Sikorski, późniejszy generał broni, premier rządu polskiego, minister, Naczelny Wódz i Generalny Inspektor Sił Zbrojnych do 1939 spędzał miesiące wiosenno-letnie w nabytym w 1923 dworku w Parchaniu k. Inowrocławia (nabył majątek ok. 50 ha wraz z dworkiem na podstawie ustawy o osadnictwie wojskowym jako tzw. resztówkę). 30 września 1936 w Parchaniu córka generała Zofia wyszła za mąż za porucznika Stanisława Leśniowskiego. Zofia Leśniowska zginęła razem z ojcem Władysławem Sikorskim w katastrofie gibraltarskiej w 1943 roku. 

 

 

 

Wystawa przygotowana przez grono specjalistów pod kierunkiem dr hab. Tomasza Łaszkiewicza, profesora Instytutu Historycznego Polskiej Akademii Nauk, zatytułowana "Bohater polskiej sprawy - gen. Władysław Sikorski 1881-1943" zawiera ponad pół tysiąca fotografii oraz dokumentów z osiemdziesięciu archiwów i muzeów, prezentujących życie i działalność Bohatera. 

 

    Historyczna wycieczka z przewodnikiem, pograniczem województwa wielkopolskiego i kujawsko-pomorskiego, nasiliła apetyty uczestników  na kolejne eskapady po naszej pięknej Ojczyźnie.

* zdjęcia własne CANON PowerShot SX620 HS oraz www.nac.gov.pl

6 Festiwal Dworów i Pałaców Północnych Kaszub

 

Kaszuby Północne - czerwiec 2025

    Zainspirowana odbywającym się w czerwcu 2025 roku 6 Festiwalem Dworów i Pałaców Północnych Kaszub odwiedziłam kilka miejscowości województwa pomorskiego: Wdzydze, Godętowo, Łebunię, Nowęcin, Łebę i Łyśniewo Sierakowickie.

Wdzydze - powiat kościerski gmina Kościerzyna

    Kaszubski Park Etnograficzny im. Teodory i Izydora Gulgowskich we Wdzydzach Kiszewskich - muzeum typu skansenowskiego, w którym zgromadzono ponad 50 obiektów architektury ludowej z obszaru całych Kaszub i Kociewia. Instytucja ta wywodzi się z prywatnego muzeum, założonego w podcieniowej, XVIII-wiecznej chałupie zakupionej od wdzydzkiego gospodarza Michała Hinca w 1906 roku przez nauczyciela miejscowej szkoły Izydora Gulgowskiego i jego żonę, malarkę Teodorę (sztuki piękne studiowała w Berlinie).

    Muzeum zajmuje obszar 22 ha, który jest podzielony na 6 sektorów odpowiadających 5 obszarom Kaszub, oraz sektor zawierający obiekty użyteczności społecznej: drewniany kościół z pocz. XVIII w. przeniesiony ze Swornegaci, szkołę ze wsi Więckowy, tartak ze Staniszewa oraz kuźnię z Linii, które są zaaranżowane w sposób sprawiający wrażenie przebywania w kompletnie wyposażonej wsi kaszubskiej. 

    Oprócz kilkunastu kompletnych zagród chłopskich z okresu XVII-XIX w. na terenie skansenu znajduje się też kilka dworków i zagród drobnej szlachty a także domy robotników rolnych, karczma oraz dwa młyny wiatrakowe. Większość obiektów ma także wyposażone częściowo lub całkowicie wnętrza. Na terenie Parku odbywają się imprezy folklorystyczne.    

    Zwiedziłam lub obejrzałam m.in. Dwór z Luzina, Dworek z Nowego Barkoczyna, Dworek z Radunia, Dworek z Ramlejów, Dworek ze Skwieraw, Dworek z Piechowic, Kościół z Bożegopola Wielkiego, Zagroda gburska z Garcza, Zagroda szkolna z Więcków, Kościół św Barbary ze Swornegaci, Zagroda drobnoszlachecka z Trzebunia, Zagroda gburska z Nakli, Zagroda zagrodnika z Borska, Zagroda drobnoszlachecka z Czarnej Dąbrowy, Chałupa z Barkoczyna, Wiatrak „Koźlak” z Jeżewicy, Tartak ze Staniszczewa, itd.
Opis wg https://pl.wikipedia.org/wiki/Kaszubski_Park_Etnograficzny_we_Wdzydzach. 

 

 

 

Godętowo - powiat wejherowski gmina Łęczyce.

    W 1766 roku przystąpiono do budowy nowego dworu. W 1820 r. nowymi właścicielami majątku w Godętowie zostali von Somnitzowie. Przez kolejne lata rozbudowywali oni dwór, dobudowano skrzydło zachodnie i wschodnie. Od frontu dobudowano przeszklony ganek z tarasem, a od ogrodu taras ze schodami prowadzącymi do parku.
W dniu wkroczenia Rosjan do wsi w 1945 roku, w pałacu znajdował się właściciel Hans-Joachim von Koss, jego żona Lieselotte oraz ich trzy córki. Cała rodzina odebrała sobie życie, zażywając truciznę.
Podczas II wojny światowej dwór został przejęty przez Wehrmacht i stał się kwaterą sztabu wojskowego Abwehry. Po wojnie dwór był użytkowany przez Armię Czerwoną, a następnie adoptowano go na biura i mieszkania dla pracowników miejscowego PGR. Obecnie funkcjonuje tu hotel.

 

Łebunia - powiat lęborski gmina Cewice

    Pałac został wybudowany w 1863 roku. Pałac posiada złożoną bryłę, wykazującą w swojej postaci liczne przebudowy oraz rozbudowę. W XIX wieku do bryły głównej dobudowano od strony zachodniej dwuosiową, piętrową część pokrytą czterospadowym dachem. Część ta wyróżnia się obramowaniami i zwieńczonymi łukowo oknami na parterze. Podczas rozbudowy pałacu, dobudowano kolejną część. Jest ona węższa od korpusu, lecz ma podobną szerokość elewacji frontowej. Zasadniczą bryłę pałacu charakteryzuje osiowy ryzalit. Od strony ogrodu jest on trzyosiowy, piętrowy, zwieńczony trójkątem z półkolistym oknem i poprzedzony werandą o rzucie półwalca, dźwigającą taras z tralkami.
Po 1945 roku w pałacu mieścił się PGR. Aktualnie pełni funkcje hotelowo-restauracyjną.
Jedyne nawiązanie do historii pałacu na jego stronie internetowej https://palaclebunia.pl/: „W ponad 150 letnim Pałacu Łebunia czas staje w miejscu.”

Nowęcin - powiat lęborski gmina Wicko

    Początki pałacu sięgają XIV wieku. W połowie XVI wieku Ernst von Weiher przebudował zamek w stylu renesansowym i dobudował do kapliczki Jerusalem, która ma sklepienie kolebkowe z lunetami, wschodnie skrzydło. Około 1909 roku Leon Ritzke polecił rozbudować zamek o skrzydło zachodnie i sześciokondygnacyjną wieżę, a przed kaplicą dobudowano przedłużenie z łukiem. Nad całością góruje, zwieńczona dachem namiotowym, wysoka wieża. Reprezentacyjną częścią pałacu jest hol – jest to dawna kaplica Jeruzalem, w którym zachowała się oryginalna boazeria z okresu przebudowy z 1909/1910 roku. Po II wojnie światowej pałac przejął PGR w Charbrowie. Dziś mieści się tu hotel a w jego pobliżu stadnina koni.
Jedyne nawiązanie do historii zamku na jego stronie internetowej https://zameknowecin.com/ to zdanie „Zamek pełen historii”.

Łeba – powiat lęborski

    Dawny Hotel Neptun posiada formę secesyjnego zameczku, bryłę rozczłonkowaną loggiami, wykuszami oraz cylindryczną basztę zwieńczoną stożkowym hełmem. Powstały w 1905 roku zamek z charakterystyczną wieżą przetrwał wiele, jako Dom Kuracyjny w okresie międzywojennym, zamianę w siedzibę Rakietowej Stacji Doświadczalnej i całkowite opustoszenie po II wojnie. Wkrótce przejęty przez Ministerstwo Zdrowia, które w przedwojennym budynku stworzyło Dom Zdrojowy Bałtyk. W 1956 r. hotel trafił do Komitetu Centralnego PZPR, a kilka lat później utworzono należący do Funduszu Wczasów Pracowniczych ośrodek wypoczynkowy Neptun. Współcześnie stał się luksusowym hotelem.

Łyśniewo Sierakowickie - powiat kartuski gmina Sierakowice

    Przez ponad 500 lat (najpóźniej od 1437 roku) funkcjonował w Łyśniewie jednokołowy młyn wodny. Wójt Carl Hübner pod koniec lat 70-tych XIX wieku nabył majątek zwany Dworem Łyśniewskim (80 ha). Tyle historii.
Pałac i Folwark Ńemino to komfortowo wyposażony hotel z renomowaną restauracją, polem golfowym, strefą wellness, kortem tenisowym oraz stadniną koni. To położone w sercu Szwajcarii Kaszubskiej magiczne miejsce, jest idealne dla osób szukających spokoju, wypoczynku wśród przyrody i świeżego powietrza. Blisko stąd do kilku kaszubskich lasów oraz nad jeziora.

 

    Ambitny program interesującej wycieczki, przerywanej ulewami i burzami, niestety musiał ulec zmianie. Piękno krainy Północnych Kaszub jeszcze nie do końca zostało przeze mnie odkryte. Z pewnością tam jeszcze wrócę.

* zdjęcia własne CANON PowerShot SX620 HS