niedziela, 28 lipca 2024

Od Kłodawy do Kutna

 

Łódzkie

czerwiec 2024





     Blisko granicy między województwem wielkopolskim i łódzkim położone są dwa wiekowe miasta, których dzieje rozpoczynają się już w XIII wieku. Kłodawa leży w historycznej ziemi łęczyckiej, na Wysoczyźnie Kłodawskiej, natomiast Kutno leży na pograniczu ziemi łęczyckiej i gostynińskiej, na Równinie Kutnowskiej. Okolice tych miast objeździłam w związku z udziałem w IV Konferencji historycznej „Rodziny ziemiańskie okolic Kłodawy”, jaka odbyła się we dworze w Wólce Czepowej. 

KUTNO

     Pałac Saski podróżny - Kutnowski Pałac Saski został zbudowany w 1750 roku na polecenie króla Augusta III Wettina jako jeden z elementów wielkiego przedsięwzięcia budowy nowego traktu łączącego dwie stolice Drezno i Warszawę, biegnącego przez Poznań. Budynek stanowi unikalne połączenie architektury drewnianej o cechach rezydencji pałacowej połączonej z funkcją zajazdu, zbudowanego w stylu baroku drezdeńskiego. Całość wzniesiona została z tzw. pruskiego muru, czyli konstrukcji ryglowo-szachulcowej z odsłoniętym szkieletem. Po śmierci Augusta III pałac pocztowy stał się własnością dziedzica miasta, a następnie często zmieniał właścicieli, co skutkowało licznymi przebudowami. W 2003 roku pożar zniszczył pałac. W 2015 roku rozpoczęła się rewitalizacja pałacu podróżnego (pocztowego) Augusta III. Od 2023 roku jest siedzibą kompleksu muzealnego Muzeum Pałac Saski w Kutnie.

Pałac SaskiPałac Saski






     Pałac Gierałty - pałac właściciela Kutna, Stanisława Kostki Gadomskiego herbu Rola, wybudowany pomiędzy 1781 a 1785 rokiem w stylu barokowo-klasycystycznym. Pałac Gierałty położony był w jednej linii z Pałacem Saskim w centrum Kutna, do którego prowadziła ulica Pałacowa. Dziś siedziba Państwowej Szkoły Muzycznej.
   Ratusz Miejski - budynek klasycystyczny zbudowany w latach 1843–1845 przez dziedzica miasta, Feliksa Mniewskiego. Od roku 1981 ratusz był siedzibą Muzeum Regionalnego w Kutnie.  

Pałac Gierałty Pałac Gierałty Ratusz Miejski

     Nowa Oberża - Gmach został wybudowany przez Feliksa Mniewskiego, dziedzica Kutna w 1843 r. Mieściła się tam siedziba Rządu Tymczasowego w pierwszych dniach powstania styczniowego. W budynku działała także restauracja, kasyno oraz sala teatralna i kinowa.      
    Dom Naczelnika Powiatu - zbudowany w I połowie XIX wieku w styluklasycystycznym, mieścił areszt i odwach. Dziś Urząd Gminy Kutno.      
    Dworek Modrzewiowy Chlewickich - z I połowy XIX w. zbudowany został w stylu klasycystycznym, a swoją formą nawiązuje do staropolskiej rezydencji szlacheckiej. Obecnie siedziba Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Kutnowskiej. 

Dworek Modrzewiowy ChlewickichDom Naczelnika PowiatuNowa Oberża
 

    Willa dr Antoniego Troczewskiego - budynek z 1897 r., z neorenesansową dekoracją. Służył mieszkańcom miasta jako Urząd Stanu Cywilnego.
   Willa Izaaka Holcmana – pałacyk zbudowano w 1930 roku dla kutnowskiego przemysłowca. Obecnie mieści przychodnię zdrowia. 

Willa Izaaka HolcmanaWilla Izaaka HolcmanaWilla dr Antoniego Troczewskiego

     Hotel CUKROVIA dworek Szomańskich. Zbudowany w II połowie XVIII w folwarku Gnojno. Budowla została przeniesiona w 1888 roku na ulicę Kościuszki 9, gdzie stoi do dzisiaj służąc przyjezdnym, jako przytulny hotel i restauracja.



 

KROŚNIEWICE – Andersówka – Neoklasycystyczny dworek-rządcówkę wybudowano w II poł. XIX w. 11 sierpnia 1892 r. przyszedł tam na świat Władysław Anders. W 1903 r. rodzina Andersów wyprowadziła się do Taurogów na Litwie. Dziś budynek mieści osiedlową świetlicę.
GŁAZNÓW – zespół dworski w 1914 r. kupił Władysław Kiejstut Matlakowski, który w krótkim czasie uczynił z Głaznowa jeden z najlepszych w Polsce majątków. Matlakowski wybudował w Głaznowie folwark, którego zabudowania zajmowały 2 ha i obejmowały oficynę ze stajnią i wozownią, 2 stajnie, spichlerz, budynki hodowlane, stodołę, 2 obory, kuźnię, psiarnię, kurniki, trzy budynki mieszkalne, trzy czworaki. 
BIELICE – dwór w Bielicach wzniesiono pod koniec XIX w. dla rodziny Bardzińskich. Jest to parterowy budynek z drzewa korkowego. Obecnie remontowany przez prywatnego inwestora.

KROŚNIEWICE – AndersówkaGŁAZNÓW - folwarkBIELICE dwór

MALINA pałac w stylu renesansu francuskiego wybudowany został w latach 80. XIX w., przez Naftala Majznera, właściciela trzech cukrowni. Do niedawna pałac mieścił hotel i restaurację.
MNICH dwór zbudowano w I poł. XIX w. w stylu klasycystycznym dla rodziny Grotowskich.

MALINA – pałacMALINA – pałacMnich dwór
 
STRZELCE pałac w Strzelcach jest to budynek w stylu klasycystycznym z elementami neorenesansowymi wystawiony w 1869 roku dla rodziny von Treskov. Własność Hodowli Roślin Strzelce strzeżona jak twierdza. Kościół w Strzelcach to murowana budowla neogotycka wybudowana na sztucznie usypanym wzniesieniu w latach 1906-1911.
POBÓRZ rządcówka (stary dwór) z lat 20. XX w., a obecnie dom mieszkalny.
 
POBÓRZ – rządcówka
STRZELCE – pałacSTRZELCE – kościół

  WÓLKA CZEPOWA - Obiekt z 1930 roku reprezentuje klasyczny styl dworski. Murowany budynek na planie litery „H”, parterowy, z piętrowym ryzalitem na froncie, posiada czterokolumnowy portyk z trójkątnym frontonem, a od tyłu taras ze schodkami. Użytkowe poddasze w tylnej elewacji wyposażono w facjatki  na dachu. Wnętrza dworu zaadaptowano na potrzeby szkoły, która gościła IV Konferencję historyczną o kłodawskim ziemiaństwie organizowaną przez stowarzyszenie "Kłodawskie Dwory".
Dawną siedzibę rodziny Gałeckich otacza malowniczy park, gdzie wśród pozostałości starodrzewu znajduje się figura Matki Boskiej, i gdzie posadzono tzw. Dęby Pamięci ofiar NKWD zamordowanych w 1940 r. oraz umieszczono pamiątkową tablicę. Odnalezioną tablicę nagrobną rodu Gałeckich umieszczono przed tarasem budowli.

SIERAKÓWEK Obecny dwór został wystawiony w latach 20. XX wieku. Znanych jest trzech jego dawnych właścicieli: B. Kleniewski, Z. Łączyński oraz rodzina Wodzińskich, którzy byli ostatnimi właścicielami Sierakówka. Por. Maciej Wodziński (ur. 1910), syn Michała Wodzińskiego, właściciela Sierakówka, uczestnik kampanii wrześniowej, został zamordowany przez Rosjan w Katyniu w 1940 roku. Oprócz Macieja Wodzińskiego w czasie II wojny zginęli lub zostali zamordowani: Wanda Wodzińska (1917–1944), Kazimierz Wodziński (1891–1944), Stanisław Wodziński (1924––1944) i Włodzimierz Wodziński (1923–1944).


 

Po 1945 r. w budynku mieścił się dom dla sierot wojennych, a następnie Państwowy Dom Dziecka do 1956 roku. Dwór stał się wówczas mieszkaniem dla prywatnych lokatorów, a administracją zajmowała się spółdzielnia produkcyjna. Po likwidacji spółdzielni dwór niszczał. Dopiero w 1997 roku częściowo zrujnowany obiekt znalazł nowych właścicieli i obecnie wygląda imponująco. Opowieści gospodarzy i oprowadzanie po wiekowym parku zachęcają do ponownych odwiedzin w malowniczym regionie…




* zdjęcia własne  CANON EOS 1300D

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz