Łódzkie
czerwiec 2024
Blisko granicy między województwem wielkopolskim i łódzkim położone są dwa wiekowe miasta, których dzieje rozpoczynają się już w XIII wieku. Kłodawa leży w historycznej ziemi łęczyckiej, na Wysoczyźnie Kłodawskiej, natomiast Kutno leży na pograniczu ziemi łęczyckiej i gostynińskiej, na Równinie Kutnowskiej. Okolice tych miast objeździłam w związku z udziałem w IV Konferencji historycznej „Rodziny ziemiańskie okolic Kłodawy”, jaka odbyła się we dworze w Wólce Czepowej.
KUTNO
Pałac Saski podróżny - Kutnowski Pałac Saski
został zbudowany w 1750 roku na polecenie króla Augusta III Wettina jako jeden
z elementów wielkiego przedsięwzięcia budowy nowego traktu łączącego dwie
stolice Drezno i Warszawę, biegnącego przez Poznań. Budynek stanowi
unikalne połączenie architektury drewnianej o cechach rezydencji pałacowej
połączonej z funkcją zajazdu, zbudowanego w stylu baroku drezdeńskiego. Całość
wzniesiona została z tzw.
pruskiego muru, czyli konstrukcji ryglowo-szachulcowej z odsłoniętym szkieletem. Po śmierci
Augusta III pałac pocztowy stał się własnością dziedzica miasta, a następnie
często zmieniał właścicieli, co skutkowało licznymi przebudowami. W 2003 roku
pożar zniszczył pałac. W 2015 roku rozpoczęła się rewitalizacja pałacu
podróżnego (pocztowego) Augusta III. Od 2023 roku jest siedzibą kompleksu
muzealnego Muzeum Pałac Saski w Kutnie.
Pałac Gierałty - pałac właściciela Kutna,
Stanisława Kostki Gadomskiego herbu Rola, wybudowany pomiędzy 1781 a 1785
rokiem w stylu barokowo-klasycystycznym. Pałac Gierałty położony był w
jednej linii z Pałacem Saskim w centrum Kutna, do którego prowadziła ulica
Pałacowa. Dziś siedziba Państwowej Szkoły Muzycznej.
Ratusz Miejski - budynek klasycystyczny zbudowany w
latach 1843–1845 przez dziedzica miasta, Feliksa Mniewskiego. Od roku 1981
ratusz był siedzibą Muzeum Regionalnego w Kutnie.
Nowa Oberża - Gmach został wybudowany przez
Feliksa Mniewskiego, dziedzica Kutna w 1843 r. Mieściła się tam siedziba
Rządu Tymczasowego w pierwszych dniach powstania styczniowego. W budynku
działała także restauracja, kasyno oraz sala teatralna i kinowa.
Dom Naczelnika Powiatu - zbudowany w I połowie XIX wieku w
styluklasycystycznym, mieścił areszt i odwach. Dziś Urząd Gminy Kutno.
Dworek Modrzewiowy Chlewickich - z I połowy XIX w. zbudowany został w
stylu klasycystycznym, a swoją formą nawiązuje do staropolskiej rezydencji
szlacheckiej. Obecnie siedziba Towarzystwa Przyjaciół Ziemi
Kutnowskiej.
Willa dr Antoniego Troczewskiego - budynek z
1897 r., z neorenesansową dekoracją. Służył mieszkańcom miasta jako Urząd
Stanu Cywilnego.
Willa Izaaka Holcmana – pałacyk
zbudowano w 1930 roku dla kutnowskiego przemysłowca. Obecnie mieści
przychodnię zdrowia.
Hotel CUKROVIA dworek Szomańskich. Zbudowany w II połowie XVIII w folwarku Gnojno. Budowla została przeniesiona w 1888 roku na ulicę Kościuszki 9, gdzie stoi do dzisiaj służąc przyjezdnym, jako przytulny hotel i restauracja.
KROŚNIEWICE – Andersówka – Neoklasycystyczny dworek-rządcówkę
wybudowano w II poł. XIX w. 11 sierpnia 1892 r. przyszedł tam na świat
Władysław Anders. W 1903 r. rodzina Andersów wyprowadziła się do Taurogów na Litwie. Dziś
budynek mieści osiedlową świetlicę.
GŁAZNÓW – zespół dworski w
1914 r. kupił Władysław Kiejstut Matlakowski, który w krótkim czasie uczynił
z Głaznowa jeden z najlepszych w Polsce majątków. Matlakowski wybudował w
Głaznowie folwark, którego zabudowania zajmowały 2 ha i obejmowały oficynę
ze stajnią i wozownią, 2 stajnie, spichlerz, budynki hodowlane, stodołę, 2
obory, kuźnię, psiarnię, kurniki, trzy budynki mieszkalne, trzy czworaki.
BIELICE – dwór w Bielicach wzniesiono pod koniec XIX w. dla
rodziny Bardzińskich. Jest to parterowy budynek z drzewa korkowego. Obecnie
remontowany przez prywatnego inwestora.
MALINA – pałac w stylu renesansu francuskiego
wybudowany został w latach 80. XIX w., przez Naftala Majznera, właściciela
trzech cukrowni. Do niedawna pałac mieścił hotel i restaurację.
MNICH – dwór zbudowano w I poł. XIX w. w stylu
klasycystycznym dla rodziny Grotowskich.
POBÓRZ – rządcówka (stary dwór) z lat 20. XX w., a obecnie dom mieszkalny.
WÓLKA CZEPOWA - Obiekt z 1930 roku reprezentuje klasyczny
styl dworski. Murowany budynek na planie litery „H”, parterowy, z piętrowym
ryzalitem na froncie, posiada czterokolumnowy portyk z
trójkątnym frontonem, a od tyłu taras ze schodkami. Użytkowe
poddasze w tylnej elewacji wyposażono w facjatki na dachu.
Wnętrza dworu zaadaptowano na potrzeby szkoły, która gościła IV
Konferencję historyczną o kłodawskim ziemiaństwie organizowaną przez
stowarzyszenie "Kłodawskie Dwory".
Dawną siedzibę rodziny Gałeckich
otacza malowniczy park, gdzie wśród pozostałości starodrzewu
znajduje się figura Matki Boskiej, i gdzie posadzono tzw.
Dęby Pamięci
ofiar NKWD zamordowanych w 1940 r. oraz umieszczono pamiątkową
tablicę. Odnalezioną tablicę nagrobną rodu Gałeckich
umieszczono przed tarasem budowli.
SIERAKÓWEK – Obecny dwór został wystawiony w latach 20. XX wieku. Znanych jest trzech jego dawnych właścicieli: B. Kleniewski, Z. Łączyński oraz rodzina Wodzińskich, którzy byli ostatnimi właścicielami Sierakówka. Por. Maciej Wodziński (ur. 1910), syn Michała Wodzińskiego, właściciela Sierakówka, uczestnik kampanii wrześniowej, został zamordowany przez Rosjan w Katyniu w 1940 roku. Oprócz Macieja Wodzińskiego w czasie II wojny zginęli lub zostali zamordowani: Wanda Wodzińska (1917–1944), Kazimierz Wodziński (1891–1944), Stanisław Wodziński (1924––1944) i Włodzimierz Wodziński (1923–1944).
Po 1945 r. w budynku mieścił się dom dla sierot wojennych, a następnie
Państwowy Dom Dziecka – do 1956 roku. Dwór stał się wówczas
mieszkaniem dla prywatnych lokatorów, a administracją zajmowała się
spółdzielnia produkcyjna. Po likwidacji spółdzielni dwór niszczał. Dopiero
w 1997 roku częściowo zrujnowany obiekt znalazł nowych właścicieli i
obecnie wygląda imponująco. Opowieści gospodarzy i oprowadzanie po
wiekowym parku zachęcają do ponownych odwiedzin w malowniczym regionie…
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz