Konferencja „Rodziny ziemiańskie okolic Kłodawy”

 

 

Wólka Czepowa - czerwiec 2024

Kłodawskie Dwory w Wólce Czepowej

    IV Konferencja historyczna „Rodziny ziemiańskie okolic Kłodawy” odbyła się w czerwcu 2024 r. we dworze w Wólce Czepowej (dziś to Szkoła Podstawowa Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół Katolickich). Jej organizatorem było stowarzyszenie Kłodawskie Dwory, patronatem imprezę objęło Polskie Towarzystwo Ziemiańskie natomiast partnerem wydarzenia był rocznik naukowy Polonia Maior Orientalis. Pomysłodawca sesji – grupa Kłodawskie Dwory – zajmuje się historią i stanem obecnym dawnych siedzib ziemiańskich pogranicza Wielkopolski, Mazowsza i Kujaw. Prezes Krzysztof Kocel zaprosił na spotkanie właścicieli dworów, potomków rodzin szlacheckich, przedstawicieli towarzystw kulturalnych, muzeów regionalnych oraz pasjonatów polskich gniazd rodzinnych. Przedstawiono wiele interesujących referatów i prezentacji…

Referaty  i wykładowcy:

• Gałeccy z Wólki Czepowej i ich ziemiańskie sąsiedztwo – Grażyna i Ireneusz Niewiarowscy, Towarzystwo Samorządowe
• Architektura rezydencjonalna ziemiaństwa przełomu XIX i XX wieku w krajobrazie obecnej Wielkopolski Wschodniej – przemiany, formy i funkcje – dr Makary Górzyński, Uniwersytet Kaliski
• Na deptaku w Ciechocinku. Ziemianie u wód – prof. dr hab. Piotr Wiland, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu
• Wędrówki po dworach powiatu łęczyckiego, kutnowskiego i kolskiego z pamiętnikiem Michała Rawity-Witanowskiego – aptekarza-krajoznawcy (1859-1943) – dr Barbara Gańczyk, historyk regionalista
• „Pasją i sensem jego życia był Głaznów”. Władysław Kiejstut Matlakowski – Adam Matlakowski.

    Konferencja "Rodziny ziemiańskie okolic Kłodawy" to wydarzenie związane z popularyzacją historii i dziedzictwa rodów szlacheckich zamieszkujących okolice Kłodawy, a które miały istotny wpływ na rozwój regionu. Poruszane tematy obejmowały dzieje rodów szlacheckich oraz ich wkład w rozwój lokalnej społeczności. Skupiono się na zachowaniu dziedzictwa kulturowego poprzez ochronę pamiątek, archiwów, dokumentów i innych źródeł historycznych. Zaprezentowano przykłady zabytków architektury i majątków ziemiańskich analizując rolę, jaką herbowe rodziny odgrywały w lokalnej gospodarce, polityce i kulturze. Wspomniano o aktualnych projektach i inicjatywach mających na celu ochronę i popularyzację dziedzictwa ziemiańskiego. Ponadto utworzono platformę do dyskusji i wymiany informacji między zaproszonymi gośćmi i uczestnikami sesji naukowej. 

  

Wernisaż wystawy i promocja książki

    Wydarzeniem towarzyszącym Konferencji (choć wcześniejszym) był wernisaż wystawy zatytułowanej „Ziemianie okolic Kłodawy. Dziedzictwo i pamięć" autorstwa Grażyny Niewiarowskiej, jaki odbył się w Gminnym Ośrodku Kultury w Kłodawie. Równocześnie miała miejsce promocja książki pod takim samym tytułem, wydanej przez Towarzystwo Samorządowe w Koninie. Pani Grażyna Niewiarowska przybliżyła dzieje około 30 dworów ziemiańskich okolic Kłodawy posiłkując się archiwalnymi zdjęciami i dokumentami, wspomnieniami, pamiętnikami i obrazami, nierzadko pochodzącymi od potomków wspomnianych rodzin. Uczestnicy konferencji, po zakończeniu obrad, wspólnie wybrali się do kłodawskiego Ośrodka Kultury, aby obejrzeć ekspozycję przedstawiającą przeszłość kłodawskiego ziemiaństwa, ulokowaną w owalnym westybulu budynku.  

 

Dwór w Wólce Czepowej

    Dwór w Wólce Czepowej to zabytkowy obiekt o bogatej historii, związany z rodami ziemiańskimi z okolic Kłodawy. Ten historyczny dwór jest jednym z kluczowych punktów dziedzictwa kulturowego regionu i stanowi ważny element lokalnej tożsamości.
    Od połowy XIX wieku dziedzicami Wólki Czepowej byli Gałeccy herbu Junosza. Wacław Gałecki (1888-1954) prowadził w wóleckim majątku nowoczesne gospodarstwo rolne, angażował się w rozwój lokalnej społeczności, odpowiadał na potrzeby miejscowych wspólnot, jaki i organów państwowych. Udzielał się w towarzystwach, stowarzyszeniach, spółdzielniach, także w Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół” czy straży ogniowej w Kłodawie. W 1930 r. w miejscu zniszczonego pożarem, drewnianej budowli, Wacław Gałecki rozpoczął wznoszenie murowanej siedziby. Niestety, w ukończeniu prac przeszkodził mu wybuch II wś. Rodzinę Gałeckich wysiedlono z majątku w grudniu 1939 r. Budowę sfinalizował niemiecki właściciel. Po zakończeniu wojny dobra rozparcelowano a dwór przekazano Samopomocy Chłopskiej w Błędowie. Od 1949 r. we dworze mieszczą się placówki edukacyjne. Obecnie jest to Szkoła Podstawowa Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół Katolickich im. Kard. Stefana Wyszyńskiego.
    Obiekt reprezentuje klasyczny styl dworski, charakteryzujący się elegancją i prostotą. Murowany budynek na planie litery „H”, parterowy, z piętrowym ryzalitem na froncie, posiada czterokolumnowy portyk z trójkątnym frontonem, a od tyłu taras ze schodkami. Użytkowe poddasze w tylnej elewacji wyposażono w facjatki  na dachu. Wnętrza dworu zaadaptowano na potrzeby szkoły.
Dawną siedzibę rodziny Gałeckich otacza malowniczy park, gdzie wśród pozostałości starodrzewu znajduje się figura Matki Boskiej, i gdzie posadzono tzw. Dęby Pamięci ofiar NKWD zamordowanych w 1940 r. oraz umieszczono pamiątkową tablicę. Odnalezioną tablicę nagrobną rodu Gałeckich umieszczono przed tarasem budowli.

 

Dziedzictwo i Pamięć regionu

    Od wieków dwór był ośrodkiem życia ziemiańskiego, miejscem licznych spotkań towarzyskich i wydarzeń kulturalnych integrujących lokalną społeczność. Stanowił centrum zarządzania majątkiem ziemskim, a jego historia jest ściśle związana z losami rodów szlacheckich. Współcześnie dwory pełnią przeróżne funkcje, do których je specjalnie przystosowano.
Dwór w Wólce Czepowej poza swą obecną rolą stał się centrum kulturalnym, w którym odbywają się konferencje, wystawy, koncerty oraz inne wydarzenia promujące lokalne dziedzictwo. Jest także atrakcją turystyczną, przyciągającą miłośników historii i architektury.
Jednym z ważnych wydarzeń, jakie odbyły się w podkłodawskiej wsi była historyczna konferencja, która zgromadziła badaczy, historyków, genealogów oraz miłośników lokalnej historii, dyskutujących o Dziedzictwie i Pamięci regionu. Dwór w Wólce Czepowej dodał wydarzeniu historycznego i kulturowego kontekstu, co przyczyniło się do jego niepowtarzalnej atmosfery, którą z pewnością zapamiętali wszyscy uczestnicy.

 

 

 I ja tam byłam...




* zdjęcia własne CANON EOS 1300D   oraz Ireneusz Niewiarowski i Gmina Kłodawa