MAZOWSZE
lipiec 2024
Wschodnią część województwa mazowieckiego odwiedziłam w
lipcu korzystając z zaproszenia do Dworu Gałki na imprezę artystyczną „Mazowsze w centrum Europy” z cyklu Koncerty w Pałacach i Dworach Mazowsza. Obejrzałam siedem dworów,
trzy pałace i jeden zamek oraz kilka zabytkowych budowli w Siedlcach, w tym
Muzeum Diecezjalne.
Dwory
Koncert w Gałkach
Koncert we Dworze w Gałkach, który odbył się 14
lipca 2024 roku jest częścią cyklu „Koncerty w pałacach i dworach Mazowsza”
zatytułowanego „Mazowsze w sercu Europy”. To wydarzenie jest jednym z wielu
organizowanych w ramach tej serii imprez, mających na celu promowanie muzyki
klasycznej i poezji patriotycznej oraz miejsc o szczególnym znaczeniu
kulturalnym i historycznym na Mazowszu.
Na koncercie
w Gałkach wystąpili znani artyści: Jerzy Zelnik recytacja, Anna Kuczok
wiolonczela, Patrycja Grecka skrzypce, Janusz Powolny fortepian i gościnnie
Halina Rowicka aktorka. Jerzy Zelnik wspaniale recytował i interpretował
poezję Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Jana Kochanowskiego, Wisławy
Szymborskiej, Cypriana Kamila Norwida. Muzycy przedstawili, wykonywaną na
żywo, polską muzykę filmową Wojciecha Kilara, Waldemara Kazaneckiego oraz
Krzesimira Dębskiego. Spektakl nie tylko zaprezentował bogactwo muzyki i
literatury polskiej, ale również przypomniał o ważnych momentach w historii
Polski. Koncerty takie, jak ten we
Dworze w Gałkach pomagają w zachowaniu i przekazywaniu tradycji narodowych młodszym
pokoleniom. Utrzymanie ciągłości kulturowej i pamięci historycznej jest
kluczowe dla przetrwania narodowej tożsamości. Odnajdywanie polskości w
kulturze, dzięki połączeniu muzyki i poezji, wywarło silny emocjonalny wpływ
na widzów. Znakomici gospodarze Dworu, Państwo Małgorzata i Waldemar Gujscy
oraz historyczne wnętrza ich Dworu, stworzyły unikalną atmosferę pełną
wzruszeń i patriotycznych uniesień. Zgromadzeni wokół fortepianu, artystów i
wspólnych wartości jednoczyliśmy się w poczuciu naszej tożsamości narodowej.
Mościbrody
Zatrzymałam się w Mościbrodach, w historycznej Ziemi Łukowskiej, we dworze który ufundował w 1848 r. Andrzej Jarząb. Za jego udział w Powstaniu Styczniowym 1863 roku Rosjanie skonfiskowali majątek i do 1915 r. władał nim generał Niestrujew Maniukin, a później jego syn Mikołaj. Podczas obydwu wojen światowych we dworze stacjonowali Niemcy, a po zakończeniu ostatniej wojny mieszkali pracownicy Państwowego Gospodarstwa Rolnego, co doprowadziło do dewastacji budowli. Po roku 2000 obiekt trafił w ręce prywatnych inwestorów, którzy przywrócili mu dawny blask i przyjmują licznych gości hotelowych, konferencyjnych weselnych itp. Do ich dyspozycji oddają zabytkowy dwór, malowniczy ogród, podwórze biesiadne, oficynę z restauracją, poddasze mieszkalne, zabudowania folwarczne, park krajobrazowy, hodowlane stawy rybne. Właściciele dworu w Mościbrodach odtworzyli wyjątkową atmosferę XIX-wiecznej siedziby ziemiańskiej, jako miejsca spotkań rodzinnych, towarzyskich i biznesowych. Staropolska gościnność we współczesnym wydaniu…
Garwolin Zawady
Właścicielami majątku Zawady w
Garwolinie byli m.in. w latach 1912-1947 Feliks Malinowski, syn Michała, który
ożenił się z Marią Frelich, a po 1947 r. Kazimierz Malinowski, syn Feliksa.
Następnie resztówkę dóbr Zawady nabył Jan Kosicki, ostatni zarządca folwarku.
Obecny właściciel przeprowadził niezwykle udany remont budynku, w latach
2018-2022. W skład zespołu dworsko-parkowego wchodzą:
Dwór - Budynek
murowany wzniesiony w 1927 r. w stylu dworkowym, postawiony na miejscu
poprzedniego dworu modrzewiowego.
Park – z kilkoma okazami starodrzewia
m.in. 3 lipy drobnolistne zwane "Lipami Króla Jana III Sobieskiego", dąb
szypułkowy oraz jesion wyniosły.
Domek dozorcy i Spichlerz z lat
1907-1914 oraz Oficyna - budynek murowany z początku XX w.
Droga -
zachował się fragment oryginalnej brukowanej drogi prowadzącej do dworu i
kolisty podjazd do dworu.
Stawy - Na południe od dworu położony jest
zespół stawów rybnych urządzonych na niewielkim dopływie rzeki Wilgi.
Ulica w Garwolinie prowadząca do zespołu stawów, dla upamiętnienia
majątku oraz wcześniejszej wsi, nosi nazwę Zawady.
Pałace
Dębinki
Aktualnie trwają prace nad rewitalizacją zespołu
pałacowo-parkowego oraz jego adaptacją na potrzeby muzeum. Przyszłe zbiory
Muzeum
Cypriana Norwida
w Dębinkach są obecnie dostępne w salach wystawowych Pałacu w Chrzęsnem.
Pałac
w Dębinkach zbudowano w pierwszej poł. XVIII w. dla Jana Renarda, a
następnie sprzedano Ksaweremu Dybowskiemu, ojczymowi Ludwiki, matki Cypriana
Norwida. Po śmierci Norwidów, Dybowski jako członek Rady Familijnej
stał się opiekunem ich dzieci: Cypriana oraz jego rodzeństwa. Dzieci często
przebywały w majątku swego krewnego w Dębinkach.
Chrzęsne
Stefan Dobrogost Grzybowski wybudował pałac w 1635
r. Z kolejnych właścicieli największe zasługi położyły rodziny Koskowskich i
Karskich. Pałac w Chrzęsnem był gniazdem rodzinnym, ale także salonem
artystycznym prowadzonym przez Wincentynę Karską, która zapraszała do siebie
artystów. Z Chrzęsnem związani są artyści z rodziny Kotarbińskich, Cyprian
Kamil Norwid, Szymon Kobyliński,
Władysław Podkowiński. Ten ostatni namalował w rezydencji kilka obrazów, m.in. „Dzieci w
ogrodzie”, na którym autor przedstawił Tadeusza i Mieczysława
Kotarbińskich.
Po 1965 roku zespół pałacowo –
parkowy w Chrzęsnem zaadaptowano na potrzeby zakładu wychowawczego
Towarzystwa Przyjaciół Dzieci i mieszkania socjalne. Ośrodek szkolny
zlikwidowano w 1998 r., ale dopiero w latach 2009-2014 przeprowadzono tam
prace budowlano-konserwatorskie. W skład całego zespołu oprócz pałacu
wchodzi budynek administracyjny (dawny czworak) i przebudowany spichlerz. Po
adaptacji do celów muzealnych pałac funkcjonuje jako ośrodek kultury, sztuki
i edukacji, podejmujący liczne działania artystyczne, plenery, koncerty,
warsztaty, wystawy oraz lekcje muzealne. Zwiedzać można stylowe wnętrza,
zdobione oryginalnymi detalami oraz stałą wystawę Norwidianów ze zbiorów
Fundacji Museion Norwid (przyszłe zbiory Muzeum Cypriana Norwida w
Dębinkach).
Mazowiecka architektura stanowi świadectwo bogatej i
wielowymiarowej historii regionu, który przez wieki był świadkiem wielu
ważnych wydarzeń historycznych i wpływów kulturowych. Z pewnością będę
jeszcze przemierzać szlaki Mazowsza…
*
zdjęcia własne CANON EOS 1300 oraz "Po Koncercie we Dworze w Gałkach" Foto Henryk Oleszczuk
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz