Od Sannik do Sójek przez Sułkowice I

 

ŁÓDZKIE  

listopad 2024

    Zaproszenie na koncert w ramach VII Jużyny we dworze w Sułkowicach doprowadziło do jesiennej wycieczki po Równinie Kutnowskiej, gdzie zachwyciły mnie zabytkowe obiekty pełniące obecnie różne role: pałac w Sannikach, dwór w Sójkach, dwór w Sułkowicach, dwór w Woli Raciborowskiej. Obejrzałam jeszcze pałace w Kterach i w Lesznie oraz dwory w Jankowicach, Leszczynku,  Młogoszynie i Głogowej.

Sanniki - powiat gostyniński

    Zespół pałacowo-parkowy w Sannikach był własnością rodów szlacheckich - Pruszaków i Sapiehów. Zabytkowe założenie pałacowe w Sannikach powstało w końcu XVIII wieku, na terenie dawnego zespołu dworskiego. Pałac stał się miejscem wakacyjnego pobytu Fryderyka Chopina latem 1828 roku. Muzyk spędził w Sannikach dwa miesiące w odwiedzinach u swojego szkolnego kolegi Konstantego Pruszaka.

Ostatnimi właścicielami majątku byli Dziewulscy, ale po 1945 roku dobra rozparcelowano i przekształcono w Państwowe Gospodarstwo Rolne.  W 1976 roku zorganizowano tutaj pierwszy koncert muzyki fortepianowej. Europejskie Centrum Artystyczne im. Fryderyka Chopina w Sannikach otwarto w 2014 roku. Działalność Centrum to organizacja koncertów, wernisaży, przedstawień teatralnych, pokazów filmowych i multimedialnych oraz prowadzenie kursów mistrzowskich, warsztatów szkoleniowych i udostępnianie zbiorów biblioteki muzyczno-etnograficznej. 

W zespole pałacowo-parkowym można obejrzeć: pałac z oranżerią, pomniki Fryderyka Chopina, amfiteatr, budynek bramny, fundamenty dworu, pozostałości hydroforni, fontannę, historyczny kamień, pomniki przyrody itd. W lewym skrzydle budowli umiejscowiono ośrodek chopinowski wraz z niewielkim muzeum, które poświęcono kompozytorowi, zaś na pałacowym poddaszu  umieszczono wystawę archeologiczną. 

Sójki - powiat kutnowski

    Dwór w Sójkach wybudowali Feliks i  Franciszka Cieleccy w latach 1820-25. Kolejnymi właścicielami majątku byli Moszyńscy i Koryznowie. Po wybuchu II wojny światowej we dworze utworzono tajną placówkę RSHA - Urząd Bezpieczeństwa Rzeszy. Po zakończeniu wojny w budynku pałacu utworzono szkołę podstawową i bibliotekę (do 1998 r.). W 2000 r. obiekt został nabyty przez PP. Bombrych, którzy oddali go do użytku 12 lat później jako klimatyczny hotel „Dwór Sójki”.
Historii dworu w Sójkach towarzyszy pewien fortepian. Instrument wykończony palisandrem był darem Księżnej Karoliny Sayn-Wittgenstein - „nielegalnej” partnerki Fryderyka Liszta – dla Wandy Cieleckiej z Sójek. Wcześniej fortepian był wykorzystywany przez Liszta w koncertach. Wraz ze sprzedażą majątku w Sójkach w 1928r. przez Moszyńskich – fortepian zmieniał miejsca pobytu i powrócił do Sójek w 2013r.

 

Dwór wzniesiono na planie litery H. Składa się on z parterowego korpusu głównego i z piętrowych skrzydeł bocznych, przystawionych do niego prostopadle i zwieńczonych trójkątnymi szczytami. Pośrodku fasady znajduje się ryzalit z trójarkadowym, ostrołukowym portykiem, który wieńczy trójkątny szczytem ujęty w sterczynowe wieżyczki. Na szczycie portyku umieszczono dwa herby - Nałęcz i Łabędź, a nad wejściem głównym herb Zaremba. Od tyłu korpusu głównego na osi znajduje się otwarty taras.
    Magdalena Łukomska w roku 2016 wydała książkę zatytułowaną „Dwór w Sójkach i jego mieszkańcy”.

Sułkowice Pierwsze -  powiat łęczycki

    Podniesiony z ruiny i odremontowany dwór w Sułkowicach ma piękną wielowiekową historię. W 1247 roku książę Konrad I Mazowiecki zwołał do Sułkowic zjazd rycerstwa łęczyckiego. Dzisiejszy dwór pochodzi z ok. 1840 r., jest klasycystyczny, murowany. W okresie międzywojennym dobudowano od strony południowej przybudówkę, która po adaptacji przez obecnego właściciela służy jako sala koncertowa. Do 1945 roku dwór należał do ziemianina Wiktora Niedziałkowskiego herbu Rawicz. W roku 1996 dwór z parkiem odkupił od gminy leader zespołu muzycznego „NO TO CO” Piotr Janczerski. W XXI wieku (2003 r.) zabytek powrócił do świetności dzięki p. Piotrowi Bilińskiemu.

Koncerty we dworze są znaczącym wydarzeniem - goście mają możliwość wysłuchania koncertu muzyki grywanej dawniej w polskich dworach, a także spotkania artystów, malarzy, rzeźbiarzy. Właściciel dworu stwierdził: „Widzimy w takiej działalności wypełnienie misji polskiego dworu, czyli nie tylko zjawiska przestrzennego, ale, jak to dawniej bywało, ośrodka promieniującego kulturą na całą okolicę, niosącego „kaganek oświaty” i budującego lokalne więzi społeczne".

Miałam przyjemność uczestniczyć w koncercie zatytułowanym „Powroty” w wykonaniu wokalistki Izy Połońskiej i pianistki Aleksandry Nawe. Koncert zorganizowano w ramach VII Sułkowickich Jużyn – staropolskich spotkań towarzysko – artystycznych. Piosenka aktorska, z dobrym tekstem oraz staropolska gościnność Gospodarza i atmosfera tego Dworu urzekają... 

 

Powiat kutnowski:

Wola Raciborowska

    Dwór zbudowano w II połowie XIX w. Budynek murowany, parterowy, z użytkowym poddaszem, pokryty dachem dwuspadowym z facjatkami, posiadający w fasadzie piętrowy ryzalit z czterokolumnowym portykiem wspierającym balkon poprzedzony przelotowym podjazdem. W parku, od bramy do dworu, wiedzie aleja starych majestatycznych kasztanowców. Obecnie we dworze funkcjonuje gospodarstwo agroturystyczne.

Jankowice

    Dwór w Jankowicach wybudowano na początku XX w. Jest to murowany, tynkowany, częściowo podpiwniczony, parterowy budynek z mieszkalnym poddaszem w stylu późnego klasycyzmu. W części frontowej znajduje się portyk, a nad wejściem balkon wsparty na czterech filarach.
Od 1945 r. w dworze mieści się szkoła podstawowa, obecnie jest to Szkoła Podstawowa Fundacji “Elementarz” z Oddziałem Przedszkolnym.

Leszczynek

    Dwór w Leszczynku powstał w połowie XIX wieku. Pośrodku strony frontowej znajduje się piętrowy ryzalit zwieńczony trójkątnym szczytem, który w części parterowej jest rozczłonkowany toskańskimi pilastrami, gdzie umieszczono przedsionek z głównym wejściem do budynku. We dworze do 2001 roku mieściła się szkoła podstawowa. Od 2008 w Leszczynku ma swoją siedzibę Centrum Kultury Gminy Kutno.

Ktery

    Pałac zbudowano w 1820 r., a przebudowano w 1920 r. Jest to budynek dwukondygnacyjny z piętrowym portykiem w części centralnej. Posiada trójkątne zwieńczenie ozdobione ornamentem i herbem Jastrzębiec. Całość nakryta jest dachem mansardowym. Po bokach budynku znajdują się klatki schodowe, a od strony ogrodu niewielki taras. Własność Stadniny Koni w Walewicach.

 

Leszno

Pałac wybudowano ok. 1915 r. jako piętrowy budynek, nakryty czterospadowym dachem. Od frontu znajduje się klasycystyczny portyk z czterema jońskimi kolumnami zwieńczonymi tympanonem, nakrytym dwuspadowym dachem.

Młogoszyn

    Klasycystyczny dwór w Młogoszynie wybudowany został przed 1821 r. Frontowa elewacja dworu posiada piętrowy ryzalit, poprzedzony czterokolumnowym portykiem i szerokimi schodami. Z prawej strony korpusu znajduje się przybudówka, którą wieńczy balustradowa attyka. Własność OSP Młogoszyn.

Głogowa

    Dwór zbudowany w końcu XIX w., ostatecznie ukształtowany w dwudziestoleciu międzywojennym. Budynek o cechach późnego klasycyzmu i neorenesansu, dwukondygnacyjny, z ryzalitem i tarasem wspartym na pięciu kolumnach w fasadzie.

 

 

Ciąg dalszy wycieczki po Równinie Kutnowskiej nastąpi...

 

* zdjęcia własne CANON PowerShot SX620 HS