Od Muzeum Niepodległości do Muzeum Narodowego

 

 

Stolica - jesień 2024

     Kilkudniowe pobyty w Stolicy obejmowały zwiedzanie topowych zabytków: Pałac Rzeczypospolitej, Muzeum Narodowe, Muzeum Niepodległości, Pałac Królikarnia. W tzw. międzyczasie były jeszcze inne atrakcje: spektakle w teatrach, spacery po Starym Mieście. 

Muzeum Niepodległości

     Pałac Przebendowskich (Radziwiłłów, Zawiszów) – późnobarokowy pałac w Warszawie został pobudowany w 1728 r. dla podskarbiego koronnego Jana Jerzego Przebendowskiego. W 1863 roku nabył go Jan Kazimierz Zawisza (ojciec polskiej archeologii), a w 1912 r. pałac kupił książę Janusz Franciszek Radziwiłł. W czasie Powstania Warszawskiego, budynek zniszczono w ok. 70%. Został odbudowany w latach 1948–1949, lecz nie odtworzono skrzydeł bocznych i oficyn pałacu, a pałac znalazł się między jezdniami i torowiskami Trasy W-Z (sic!). 

    Muzeum Niepodległości utworzono 30 stycznia 1990 r. w wyniku przekształcenia Muzeum Historii Polskiego Ruchu Rewolucyjnego oraz Muzeum Lenina w Muzeum Historii Polskich Ruchów Niepodległościowych i Społecznych. Po kompleksowym remoncie pałacu, od 2021 roku, w Muzeum Niepodległości można oglądać cztery wystawy. Ich opis przytaczam za stroną internetową muzeum:

KRESY I BEZKRESY W ZBIORACH MUZEUM NIEPODLEGŁOŚCI
    W zbiorach Muzeum znajduje się wiele eksponatów poświęconych kresowej tematyce o czym świadczą trzy wyodrębnione na wystawie grupy: Kolekcja Krzemieniecka, Kolekcja Leopolis oraz Kolekcja Sybiracka stanowiące trzon wystawy. Do ekspozycji włączone zostały również zbiory wileńskie – Vilniana. Ekspozycję uzupełniają narzędzia, elementy ubiorów, przedmioty kultu religijnego oraz inne przedmioty codziennego użytku.
„Pamięci nie da się zgładzić” tak zatytułowana została część poświęcona zbrodni ludobójstwa dokonanej na polskich jeńcach wojennych przez NKWD. Ukazuje bezkres zwyrodniałej zbrodni oraz wskazuje na bezpośredni związek rodzin z pomordowanymi.
Część „Oczyszczanie zaplecza” – ma na celu przedstawienie deportacji polskiej ludności. Obrazom towarzyszy pokaz animacji.
Część „Życie wbrew okolicznościom” – przedstawia trudną adaptację zesłanych i przepełnione tęsknotą życie codzienne.

Z ORŁEM BIAŁYM PRZEZ WIEKI
    Dumny znak Orła Białego ze złotą koroną i potężnym dziobem, z szeroko rozpostartymi skrzydłami, fantazyjnym ogonem i groźnymi szponami towarzyszy nam przy wielu okazjach. Widzimy go w herbie państwowym, na tablicach urzędów, w szkolnej klasie, na strojach sportowców, monetach i banknotach. Odnajdujemy go na zabytkach w formie nieco odmiennej od tej, do której przywykliśmy. Ten znak ma długą historię, która splata się z dziejami naszego państwa i narodu. Na wystawie przedstawiamy tę fascynującą historię, wzbogacając ją o kontekst ludzi, miejsc i wydarzeń.

POLONIA RESTITUTA. O NIEPODLEGŁOŚĆ I GRANICE 1914-1921
    Wystawa w czasie rewitalizacji Pałacu Przebendowskich/Radziwiłłów była udostępniona zwiedzającym w Muzeum Romantyzmu w Opinogórze. Prezentowane na niej eksponaty pokazują wszystkie etapy walki o niepodległość w ujęciu chronologicznym, a także działalność głównych polskich obozów politycznych. Na wystawie znajdują się liczne obrazy wybitnych polskich malarzy, m.in. Jacka Malczewskiego i Antoniego Kozakiewicza, bogata kolekcja biżuterii patriotycznej oraz dokumenty dotyczące konferencji pokojowej w Paryżu w 1919 roku.

HISTORIA PAŁACU PRZEBENDOWSKICH/RADZIWIŁŁÓW
  Wystawa oparta jest na reprodukcjach wizerunków przedstawiających dawnych właścicieli, historycznych rzutach budynku oraz fotografiach z okresu dwudziestolecia międzywojennego prezentujących wnętrza. Przypomniany na niej został rozmiar zniszczeń, któremu podczas Powstania Warszawskiego uległ pałac, pełniący ważny punkt oporu. Całość uzupełniona jest oryginalnymi obrazami, na których uwidoczniony został pałac.

________________________________________________________________________

Pałac Rzeczypospolitej

    Pałac Krasińskich – barokowy pałac zbudowany w latach 1677–1695 dla wojewody płockiego Jana Dobrogosta Krasińskiego według projektu Tylmana z Gameren. W roku 1765 gmach został kupiony przez Komisję Skarbu Koronnego i stał się obiektem rządowym. Przemianowany na Pałac Rzeczypospolitej zaczął pełnić funkcje państwowe.

    Pałac w trakcie burzenia Warszawy doszczętnie spalono  (oddziały miotające ogniem - Brandkommando). Po wojnie zniszczenia budynku oszacowano na 85%. W latach 1952–1961 Pałac odbudowano i przekazano Bibliotece Narodowej. W maju 2024 Pałac otwarto dla publiczności prezentując skarby z Narodowej Książnicy. Na wystawie stałej prezentowane są cenne zabytki polskiego i światowego piśmiennictwa, takie jak Kazania świętokrzyskie, Psałterz floriański, Rocznik świętokrzyski dawny, manuskrypty Kroniki Galla Anonima i Kroniki Wincentego Kadłubka i Jana Długosza, a także średniowieczne i renesansowe dzieła iluminatorów europejskich, rękopisy literackie, m.in. autograf utworu Jana Kochanowskiego, Balladyna Juliusza Słowackiego, Oda do młodości Adama Mickiewicza, zbiory rękopisów Cypriana Kamila Norwida, Zbigniewa Herberta czy Czesława Miłosza. Z zabytków kultury muzycznej prezentowane są m.in. rękopisy Fryderyka Chopina i Henryka Mikołaja Góreckiego oraz oryginały utworów Agnieszki Osieckiej i Jacka Kaczmarskiego. Na wystawie zaprezentowany jest medal Nagrody Nobla przyznany Czesławowi Miłoszowi w 1980 r.  

 

    Wstrząsające wrażenie wywiera na zwiedzających szklana urna z prochami spalonych rękopisów i starodruków. Niektóre ze spopielonych woluminów, zastygłe w październiku 1944 roku, wciąż zachowują swój kształt. 

________________________________________________________________________ 

 

Muzeum Narodowe

    Muzeum sztuki w Warszawie, założone w 1862 r. jako Muzeum Sztuk Pięknych w Warszawie, narodowa instytucja kultury. W 1916 roku muzeum przejęło miasto. Nazwę zmieniono na Muzeum Narodowe. Modernistyczny gmach wzniesiono w latach 1927–1938, a od 1933 skrzydło wschodnie zajmuje Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Kilkakrotnie uszkadzany gmach (1939r. i 1944r.) przetrwał wojnę, ale zbiory zostały zniszczone i rozkradzione. W maju 1945 muzeum zostało znacjonalizowane. Dyrektorem Muzeum Narodowego w Warszawie w latach 1936–1982 był wspomniany wcześniej Stanisław Lorentz, który zasłużył się w akcji ratowania dóbr kultury polskiej.

Galerie stałe Muzeum Narodowego:
~ Galeria Sztuki Starożytnej
~ Galeria Faras
~ Galeria Sztuki Średniowiecznej
~ Galeria Sztuki Dawnej
~ Galeria Wzornictwa Polskiego
~ Galeria Sztuki XIX Wieku

 

    W  ramach ostatniej ekspozycji można zobaczyć prace najwybitniejszych polskich artystów: Olgi Boznańskiej, Jana Matejki, Aleksandra i Maksymiliana Gierymskich, Juliana Fałata, Józefa Chełmońskiego, Józefa Mehoffera, Jacka Malczewskiego, Stanisława Wyspiańskiego oraz wielu innych. Dziełom polskim towarzyszą też wybrane prace twórców francuskich, niemieckich, austriackich, rosyjskich, holenderskich, fińskich. Pozwala to zasygnalizować związki między dziełami powstającymi w tym samym czasie w różnych zakątkach Europy. Wystawa odzwierciedla bogactwo i różnorodność nurtów, gatunków i postaw artystycznych w XIX wieku, przemiany stylistyczne i tematyczne, tendencje narodowe i kosmopolityczne. 

 

    Wystawa czasowa – monograficzna wystawa malarstwa Józefa Chełmońskiego.
Projekt badawczy CHEŁMOŃSKI realizowany w latach 2022–2025 przez Muzeum Narodowe w Warszawie, Muzeum Narodowe w Poznaniu i Muzeum Narodowe w Krakowie. Towarzyszy mu katalog dzieł malarskich Józefa Chełmońskiego. 

 

Układ wystawy odzwierciedla najważniejsze dziedziny malarskich zainteresowań Chełmońskiego: ukazuje go jako kronikarza codziennego życia wsi, artystę zafascynowanego końmi, wreszcie jako wrażliwego obserwatora natury, dostrzegającego także duchowy, religijno-mistyczny wymiar jej bytu.

 

________________________________________________________________________

 

Pałac Królikarnia

     Królikarnia – klasycystyczny pałac znajdujący się w Warszawie, na skarpie wiślanej. Siedziba Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego. Obiekt powstał na zamówienie hrabiego Carla Alessandra Tomatisa w latach 1782–1786, który wzorował się na renesansowej rezydencji Villa Rotonda koło Vicenzy, autorstwa Andrei Palladio. W 1794, podczas Insurekcji Kościuszkowskiej w pałacu rezydował Tadeusz Kościuszko. 
    W 1939 r. oraz w 1944 r. podczas walk Powstania Warszawskiego, pałac został zniszczony. Odbudowę pałacu ukończono już po śmierci Xawerego Dunikowskiego w 1964 roku. Do niedawna w Muzeum Rzeźby można było obejrzeć Zbiory:
Kolekcja Xawerego Dunikowskiego
Kolekcja Rzeźby Dawnej
Kolekcja Rzeźby Współczesnej
Kolekcja Augusta Zamoyskiego
Magazyny studyjne rzeźby XX i XXI

 

 
    Obecnie Muzeum jest nieczynne do odwołania, ale nie ma o tym żadnych informacji ani na stronie internetowej muzeum www.krolikarnia.mnw.art.pl/, ani na profilu na FB www.facebook.com/Krolikarnia, co potencjalnych zwiedzających wprowadza w błąd ☹

* zdjęcia własne CANON EOS 1300D