Od Szamotuł do Będlewa przez Dakowy Mokre

Wielkopolska czerwiec 2019

 

     Wielkopolska wycieczka pozwoliła mi odwiedzić kilkanaście zabytkowych obiektów o bardzo różnym przeznaczeniu i względnie dobrym stanie technicznym. Znalazły się wśród nich muzea, ośrodki pracy twórczej, dom seniora, klasztor, szkoła oraz sprywatyzowane, trafiające w zapotrzebowanie społeczne, hotele pełniące najczęściej funkcje domów weselnych.

Dakowski Dwór

     Neoklasycystyczny dwór szlachecki we wsi Dakowy Mokre mieści hotel i Dom Seniora. Dookoła rozciąga się stary park z alejami klonową i grabową oraz ciekawymi elementami małej architektury ogrodowej: fontanna w postaci kobiety wylewającej wodę z dzbana czy kobieca postać siedząca na ławce, stary bicykl, studzienka itp. Zabytkowe wnętrze dworu urzeka starymi meblami z epoki, lustrami w złoconych ramach, pięknymi obrazami, staroświeckimi lalkami i drewnianymi schodami.

Muzea

   Muzeum – Zamek Górków w Szamotułach wzbudził mój niekłamany podziw pełnym wykorzystaniem i przemyślanym zaadoptowaniem obiektów do celów muzealnych. W wielokrotnie przebudowywanym  gmachu zamku znajduje się Galeria magnackich wnętrz oraz Galeria ikon. Imponujące komnaty zamkowe obejmują Salonik Pani, Gabinet Męski, Salę Balową, Hol, Salę Rycerską. Czterokondygnacyjna późnogotycka Baszta Halszki zaciekawia tragiczną historią Elżbiety Ostrogskiej więzionej w budowli przez 14 lat. Obecnie mieści Galerię wnętrz i Muzeum Ziemi Szamotulskiej. W zachodniej oficynie umieszczono Wystawę Etnograficzną. W skład Zespołu zamkowego wchodzi jeszcze bażantarnia, oficyna wschodnia oraz pozostałości parku i fosy, a także siedziba Kurkowego Bractwa Strzeleckiego.

 

     Niewielka wieś Biedrusko kryje w sobie neoklasycystyczny pałac, w którym urządzono hotel i Muzeum wojskowe ulokowane w zabytkowym parku pałacowym oraz w neogotyckich podziemiach razem z Muzeum Ziemi Biedruskiej. Ogród zimowy, sala balowa, wieża widokowa, monopteros, altana i amfiteatr oraz Panteon Powstania Wielkopolskiego dopełniają całości zespołu parkowo-pałacowego.

Non profit

     Duże wrażenie wywarły na mnie budowle, nieco podobne do siebie z uwagi na ich obecnych użytkowników. W pałacu Obrzycko mieści się Dom Pracy Twórczej i Wypoczynku Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu. Dawną rezydencję rodziny Raczyńskich otacza olbrzymi park, w którym usytuowane są  oficyny, domek myśliwski oraz nietypowa bażantarnia.
     W pałacu w Sapowicach, będącego własnością Biblioteki Raczyńskich z Poznania, ulokowano ośrodek pracy twórczej i wypoczynkowy. Budowla w stylu eklektycznym położona jest nad Jeziorem Strykowskim, w uroczym parku z aleją grabową i efektownym platanem klonolistnym.
     Pałac w Będlewie wyróżnia się okazałą neogotycką bryłą, przypominającą romantyczny zameczek. Umiejscowiono w nim Ośrodek badawczo-konferencyjny Polskiej Akademii Nauk. Na uwagę zasługuje wykorzystanie zabudowań folwarcznych na potrzeby hotelarskie. Malowniczy park w stylu angielskim, stawy z wyspą i kamienną grotą uzupełniają założenie parkowo-pałacowe.

 
     We wsi Kotowo urokliwy neogotycki pałac był siedzibą Zespołu Szkół Technicznych. Choć zaniedbany nosi ślady dawnej świetności – oryginalne zewnętrzne dwubiegowe schody, wejście zwieńczone „Łukiem Tudorów” i przepiękna klasycystyczna oficyna dworska oczarowywały mnie harmonią i prostotą.
     Klasztor Franciszkanów na wzgórzu Wyrwał w Woźnikach skasowany przez Prusaków w 1836 roku doczekał się odbudowy po zniszczeniach wojennych dopiero w latach siedemdziesiątych XX wieku. Późnobarokowe wyposażenie wnętrza kościoła, urzekające formą i barwą, powróciło do macierzystej świątyni po latach pobytu w innych obiektach.

Komercja

     Inny charakter przedstawiają pałace będące w posiadaniu prywatnych właścicieli. Komercyjne instytucje, korzystające z obiektów nadszarpniętych zębem czasu, w różnym stopniu realizują zalecenia konserwatora zabytków. Ograniczona dostępność wiekowych budowli nie pozwala w pełni cieszyć się ich ocaleniem z wojennej i komunistycznej pożogi. Wśród nich znalazły się:
Strykowo - zamek von Treskow, Kobylniki - pałac, Szczepowice - pałac, Niemierzyce - dwór, Cykowo - pałac.

     Naprzeciw kulinarnym potrzebom turystów wyszły obiekty o swojsko brzmiących nazwach:

- Gościniec Sanguszko w oficynie szamotulskiego zamku,

- Karczma Staropolska w Ptaszkowie liczy prawie 250 lat,

- Zagroda Chłopska Będlewo w „starowiejskim stylu”.

     Wielkopolska część linii kolejowych proponuje podróż pociągiem ciągniętym przez urokliwą lokomotywę spalinową - czas wracać…

* zdjęcia własne