Od Straszkowa do Chopina

 

Wielkopolskie 

maj 2025

 

 

    Pomimo ulewy, gradobicia i majowej aury (8º C!) wybrałam się na spotkanie z pisarzem Januszem Niżyńskim, który prezentował swoją książkę zatytułowaną „Odnaleziony walc”. Po drodze do dworu w Straszkowie odwiedziłam Chodów, Domaników, Przedecz, Kłodawę.

Straszków – gmina Kłodawa powiat kolski

    Majątek należał do Straszkowskich, Puczków, Sokołowskich, Niesiołowskich, Kociurskich, Gołembiowskich... Dwór zbudowany w 2 poł. XIX w. na planie wydłużonego prostokąta, w 1936 r. w miejscu dawnego rozległego tarasu postawiono dobudówkę. Budynek jest w całości podpiwniczony, jednokondygnacyjny, z poddaszem użytkowym. Posiada dwukolumnowy ganek wejściowy z trójkątnym naczółkiem i schodkami.
Po wojnie majątek przeszedł na własność państwa. Działało tam Państwowe Gospodarstwo Rolne oraz Stacja Hodowli Roślin w Straszkowie oraz Kutnowska Hodowla Buraka Cukrowego. Dziś jest prywatną posiadłością.
    W pieczołowicie odrestaurowanym dworze uczestniczyłam w spotkaniu autorskim Janusza Niżyńskiego i jego książki zatytułowanej „Odnaleziony walc”. Organizatorem wieczoru było Stowarzyszenie Kłodawskie Dwory – jego członkami są właściciele i użytkownicy zabytkowych dworów położonych w okolicach Kłodawy oraz grupa miłośników regionu (pogranicze wschodniej Wielkopolski, Kujaw, Ziemi Łęczyckiej i Mazowsza). Celem stowarzyszenia jest pobudzanie zainteresowania zabytkami kultury ziemiańskiej, upamiętnianie historii ziemiaństwa oraz jego wkładu w rozwój kraju, utrwalanie patriotycznych wzorców wykształconych w środowiskach ziemiańskich. Realizacji tych celów służą w szczególności wydarzenia kulturalne, organizowane na terenie obiektów zabytkowych położonych w okolicach Kłodawy. Są to m.in. konferencje popularnonaukowe „Rodziny ziemiańskie okolic Kłodawy”, Festiwale Kłodawskie Dwory oraz spotkania z wybitnymi postaciami.

 

    O majowym wieczorze autorskim najlepiej opowie sam Autor książki, w której pojawił się Fryderyk Chopin…
„Snułem prelekcję o sprawach dla mnie najistotniejszych: o literaturze, muzyce, o konkursach chopinowskich i tej nieuchwytnej magii procesu twórczego. Opowiadałem, jak pojedynczy impuls, z pozoru błahy detal, potrafi rozpalić płomień fabuły, oraz jak dźwięki, nuty i melodie przenikają świat bohaterów, stając się niemal żywymi uczestnikami wydarzeń. Kiedy atmosfera była już odpowiednio "rozgrzana" tymi muzycznymi wspominkami, przyszedł czas na danie główne – opowieść o narodzinach "Odnalezionego walca". Zaczęło się, jak to często bywa w historiach, które mają w sobie ziarno prawdy, od prawdziwej sensacji. Pamiętam ten moment, kiedy media obiegła informacja o odkryciu rękopisu nieznanego wcześniej walca Chopina.”
„Pan Krzysztof – czcigodny gospodarz Dworu, którego biografia ozdobiona jest wspomnieniem dyplomatycznej służby w sercu Paryża – byłby wymarzonym interpretatorem fragmentu powieści, gdzie akcja pulsuje w czarodziejskich zaułkach Miasta Świateł. Pan Krzysztof z maestrią godną wytrawnego aktora wcielił się w powierzoną mu rolę, przywołując atmosferę paryskich uliczek Dzielnicy Łacińskiej.”
„Prawdziwym ukoronowaniem spotkania okazał się kameralny recital pani Pauliny Rybińskiej. Jej występ był, bez cienia przesady, hipnotyzujący. W blasku wieczornego światła, na tle wiekowych ścian dworu, artystka zagrała Walca a-moll – tego samego, z którym splecionych jest wiele tajemnic i który, choć przypisywany Chopinowi, wciąż nie do końca odsłania wszystkie swoje sekrety.”
„W tak pięknych okolicznościach przyrody” rozpoczął się kolejny sezon kulturalny Kłodawskich Dworów.

 

Chodów powiat kolski

    Herman Otto von de Treskov w 1852 roku wybudował w Chodowie pałac. Klasycystyczny budynek otoczony parkiem z różnorodnym drzewostanem i systemem stawów. Wzniesiony na planie wydłużonego prostokąta, na wysokim kamiennym cokole, dwukondygnacyjny, nakryty jest dachem dwuspadowym z sygnaturką. W elewacji południowej, w trójosiowym ryzalicie, między oknami w dwóch kondygnacjach, znajdują się nisze arkadowe z rzeźbami. Poprzedzony gankiem pozorny ryzalit zwieńczono trójkątnym szczytem. Po drugiej w. św. obiekt użytkowany przez lokalny PGR, przejęty przez Agencję Nieruchomości Rolnych – obecnie użytkowany przez lokalną spółkę rolną BOVINAS.
Oficyna zbudowana w 1892 roku przez Ignacego Jasiukowicza dla brata poruszającego się na wózku, ze skrzydłem pod kątem prostym i dwoma gankami.
Oranżeria wzniesiona w 1895 roku dwukondygnacyjna z wysoką partią cokołową. Obecnie mieści Urząd Gminy Chodów.

Domaników powiat kolski gmina Chodów

    Domaników był własnością Domanikowskich herbu Pobóg do połowy XVIII w. Później należał do Jerzmanowskich, do Otto von Treskov, a następnie do Stanisława Lasockiego. Pałac powstał w kilkuhektarowym założeniu parkowym ze stawem około 1872 roku. Budynek pałacu na planie prostokąta, piętrowy, podpiwniczony, posiada centralny ryzalit na froncie, ryzalit ogrodowy i aneksy po bokach oraz piwnice ze sklepieniami kolebkowymi.
Po drugiej w. św. utworzono z części ziem i folwarku – PGR, którego biura mieściły się w pałacu, a następnie gospodarstwo ogrodnicze. Obecnie obiekt jest własnością prywatną.

 

Przedecz powiat kolski

    Po rozbiorach Polski średniowieczny gotycki zamek był już w zupełnej ruinie. Z dawnego zamku zachowała się wieża, sklepione piwnice oraz przyziemie murów obwodowych. W latach 1824-1828 na ruinach zamku koloniści niemieccy wznieśli kościół ewangelicki w stylu neogotyckim, a wieża po 1860 roku została przebudowana na dzwonnicę. Parafia ewangelicko-augsburska istniała tu od 1827 do 1945 roku. W latach 60. ubiegłego wieku umieszczono w świątyni magazyn zbożowy. Dziś zamek mieści Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Przedczu.

Kłodawa powiat kolski

    Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny – obecnie kościół parafialny. Budowa ukończona w 1755 roku – trzynawowa świątynia w stylu późnobarokowym ma wnętrze rokokowe. Znajduje się tam ambona w kształcie łodzi oraz kielich z 1707 roku. Bazylikowy korpus czteroprzęsłowy z dwiema wieżami w fasadzie zachodniej. Wewnątrz w prezbiterium i nawie głównej sklepienia żaglaste. Nawy boczne otwarte do głównej półkolistymi arkadami filarowymi, sklepione kolebką krzyżową. W ołtarzu obraz Matki Boskiej Szkaplerznej w sukienkach srebrnych. Stalle z rzeźbami aniołków na zwieńczeniach i obrazkami z przedstawieniami świętych. Do kościoła przylega barokowy klasztor karmelitów trzewiczkowych z 1623 roku.

  

 

     Powiat kolski, najbardziej na wschód wysunięta część województwa wielkopolskiego, obejmuje swym terytorium jedenaście gmin, a w nich wiele zabytków architektury rezydencjonalnej. Jeszcze tam wrócę…

 

* zdjęcia własne CANON PowerShot SX620 HS