piątek, 19 maja 2023

Wiejskie dwory i pałace otwarte dla turystów



Maciej Rydel

Porta Mare - 2023






Polskie Towarzystwo Ziemiańskie

    „Wiejskie dwory i pałace otwarte dla turystów” polecane przez Polskie Towarzystwo Ziemiańskie dr Maciej Rydel zaprezentował w formie przewodnika. Autor jest ekspertem i dokumentalistą w dziedzinie polskich dworów – ich historii i współczesności. Posiada unikalny zbiór ikonografii tych dworów. Jest twórcą książek, artykułów, odczytów oraz wystaw fotograficznych i malarskich. Pełni funkcje m.in. wiceprezesa Zarządu Głównego PTZ i Oddziału Gdańskiego PTZ. Za zasługi dla dziedzictwa narodowego odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Dekret Stalina

    We Wstępie do książki przedstawiono istotę Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego – organizacji zrzeszającej byłych właścicieli ziemskich i ich potomków wraz z rodzinami. Jednym z celów statutowych PTZ jest walka o odzyskanie przez spadkobierców ziemian ich ojcowizny, m.in. poprzez uchylenie tzw. dekretu Stalina z 1944 roku (dekret PKWN o przeprowadzeniu reformy rolnej) oraz uchwalenie ustawy reprywatyzacyjnej. Osiem lat temu, gdy pisałam post: www.czytampopolsku.pl/2015/02/stop-realizacji-stalinowskich-dekretow.html wydawało się kwestią najbliższych lat anulowanie owego dekretu, a tymczasem on nadal obowiązuje (sic!). Istnieje pilna potrzeba wprowadzenia uczciwej ustawy o denacjonalizacji majątków ziemskich, aby spadkobiercy i ich potomkowie nie musieli odkupować swoich włości. Spośród sześćdziesięciu wybranych przez Macieja Rydla posiadłości tylko kilkanaście pozostaje w rękach prawowitych dziedziców i ich potomków (część z nich przekazała budowle na cele społeczne, np. muzea).

OpinogóraOżarówKoszuty

 Dwór, pałac, zamek

    Główną część przewodnika poprzedziło uściślenie pojęć dwór, pałac i zamek. A zatem dwór to „parterowa, wiejska siedziba właściciela ziemskiego”, zaś pałac to „wielokondygnacyjna rezydencja… zarówno na wsi, jak i w mieście”. Natomiast zamek posiada walory obronne. W kilku akapitach oddano specyfikę polskich dworów porównując je z pałacami. Podkreślono fakt, że „dwory i pałace żyły z gospodarowania na ziemi”, a „Niezbędnym elementem majątku ziemiańskiego był folwark”.
    Zasadnicza część publikacji zawiera charakterystyki ziemiańskich siedzib – ich dzieje, właścicieli, architekturę oraz stan obecny. Aktualne informacje nt. posiadłości dotyczą także możliwości zwiedzania i nocowania oraz dane teleadresowe. Co niezwykle istotne, dołączono mapę Polski z naniesionymi obiektami, o których autor opowiada w dalszej części. Tekst uatrakcyjniono barwnymi fotografiami zabytków i ich wnętrz. Całość ujęto w ramy reprodukcjami obrazów o tematyce dworskiej: Bronisławy Rychter-Janowskiej „Czytająca” i Macieja Rydla „Błędów”.

"Żeby Polska..."

    Cieszę się, że udało mi się odwiedzić niemal połowę dworów i pałaców rekomendowanych w przewodniku przez Macieja Rydla. Ze swej strony chciałabym uzupełnić listę budowli otwartych dla turystów np. o dwór w Winnej Górze, o pałace w Maciejowie, Małej Wsi czy Radziejowicach.
Kończąc powyższe refleksje przytoczę apel dr Macieja Rydla „żeby Polska nie straciła tożsamości, należy uratować jak najwięcej tych unikalnych zabytków [dworów – MP].

Sikorzyno
BędominLewków




* zdjęcia własne CANON EOS 1300D oraz CANON PowerShot SX620 HS


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz