Echa Młodej Polski

red. S. Borowiak, S. Kuźnicka

Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy 2017

Młodopolskie fascynacje Dobrzycy

    Coraz częstsze przypadki wypożyczania przez prywatnych kolekcjonerów dzieł sztuki dla celów wystawienniczych sprawiają, że miłośnikom malarstwa, grafiki czy też rzeźby nadarza się niejednokrotnie okazja do zobaczenia prac wcześniej niewidzianych, szerzej nieznanych, bądź zapomnianych. Tak się też stało w przypadku wystawy „Echa Młodej Polski. Malarstwo przełomu XIX i XX wieku z kolekcji prywatnej” łódzkiego kolekcjonera. Większość zgromadzonych w galerii obrazów pokazywana jest publicznie po raz pierwszy. 
    Katalog towarzyszący wystawie, którą podziwiałam w Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy to publikacja, która wpisuje się w znany schemat wydawnictw towarzyszących ekspozycjom muzealnym. Widać jednak, że ambicje jej redaktorów: Stanisława Borowiaka i Sylwii Kuźnickiej, sięgają znacznie dalej. Folder ten powstał w oparciu o katalog wystawy "Młodopolskie fascynacje. Malarstwo końca XIX i pierwszej połowy XX wieku z kolekcji prywatnej” pod redakcją Moniki Nowakowskiej, wydany w Łodzi w 2013 roku. Podjęto w nim próbę ukazania Młodej Polski nie jako zamkniętego rozdziału historii sztuki, ale jako zjawiska wciąż żywego — odbijającego się echem w prywatnych zbiorach, wrażliwości kolekcjonerów i spojrzeniu współczesnego odbiorcy.

 

Estetyczna podróż w przeszłość

    Dobrzycki Katalog prezentuje wybór dzieł malarskich pochodzących z powyższej wystawy – kolekcji prywatnej. Czytelnik zyskuje wgląd w świat sztuki zazwyczaj niedostępny dla publiczności. To nie tylko estetyczna podróż w przeszłość, ale także dokumentacja zjawiska kolekcjonerstwa, które pełni dziś ważną rolę w zachowywaniu narodowego dziedzictwa. Łączy sferę prywatną i publiczną, przypominając, że historia sztuki to nie tylko opowieść muzeów, ale i pasji indywidualnych ludzi.Jednym z największych atutów publikacji jest różnorodność przedstawionych artystów i dzieł. Nie ograniczono się tu do ikon epoki, takich jak Józef Mehoffer, Leon Wyczółkowski czy Jacek Malczewski. Zamiast tego zaproponowano szersze spojrzenie — obejmujące również twórców drugiego planu, których prace nierzadko dorównują poziomem artystycznym słynnym dziełom. Dzięki temu katalog nie tylko dokumentuje, ale i poszerza granice kanonu Młodej Polski, proponując nowy sposób opowiadania o epoce przejścia: między tradycją a nowoczesnością, symbolizmem a realizmem, duchem narodowym a indywidualizmem artysty.
    Warstwa tekstowa katalogu pozwala czytelnikowi zagłębić się w kontekście historycznym epoki. Nie są to suche opisy, lecz refleksje osadzone w świadomości przemian społecznych i artystycznych końca XIX wieku. Autorzy tekstów pokazują, że prąd ten nie był jednolitym stylem, a samo wydawnictwo „Echa Młodej Polski” nie zadowala się rolą albumu z obrazkami. To publikacja, która próbuje opowiedzieć o Młodej Polsce w sposób świeży i otwarty — przez pryzmat prywatnych zbiorów, gdzie sztuka żyje własnym rytmem. Publikacja jest nie tylko pamiątką wystawy, ale i inspiracją do rozmów o tym, czym jest sztuka zakorzeniona w narodowej tradycji, będąca integralną częścią rodzimej kultury.

* zdjęcia własne z książki

Piękne i niebezpieczne

 Jerzy Rostkowski

 REBIS 2020

W służbie ojczyzny

    Jerzy Rostkowski w książce „Piękne i niebezpieczne. Arystokratki polskiego wywiadu” bierze na warsztat temat z pozoru niszowy, a w rzeczywistości arcyciekawy – kobiety z polskich rodów arystokratycznych, które podczas II wojny światowej działały w strukturach wywiadu. Brzmi obiecująco: elegancja, odwaga, intrygi, a w tle wielka historia. Autor pokazuje szpiegów w spódnicach, które przez dekady istniały w cieniu – agentki, konspiratorki, kurierki, ryzykantki. Jego opowieść przywraca im miejsce w historii i przypomina, że polski wywiad nie był wyłącznie domeną mężczyzn w mundurach. „Piękne i niebezpieczne” to książka, którą czyta się z mieszanką fascynacji i frustracji. Fascynacji – bo temat jest znakomity, a bohaterki warte poznania. Frustracji – bo chaos narracyjny i brak selekcji źródeł sprawiają, że z tej historii nie wydobyto pełni jej potencjału. 
    Niestrudzony badacz ma talent do odtwarzania tła historycznego, ale jego narracja bywa chaotyczna ponieważ często skacze między wątkami i miejscami. Zdarza się też, że autor zbyt łatwo ulega pokusie fabularyzowania. Częste „prawdopodobnie”, „być może”, „istnieje przypuszczenie, że…” świadczą o uczciwości badawczej. Rostkowski pisze z pasją, ale czasem ta pasja zamienia się w domysły z literackim zacięciem. Pisarz podziwia swoje bohaterki i przedstawia je jak postaci z legendy: piękne, odważne, szlachetne i niemal bez skazy, a rzadko pozwala im być ludzkimi, z wątpliwościami czy błędami. Tymczasem to właśnie rysy i sprzeczności czynią historię ciekawą. W warstwie faktograficznej książka robi dobre wrażenie – historyk zna materiały archiwalne, potrafi je przywołać, jego kwerendy budzą respekt i lubi odkrywać „białe plamy”. Na kartach jego książki pojawiają się znane nazwiska – Krystyna Skarbek, Klementyna Mańkowska – ale też bohaterki niemal zapomniane, jak Władysława Srzednicka-Macieszyna. Autor stara się oddać im sprawiedliwość, pokazując, że kobiety nie tylko towarzyszyły mężczyznom w wywiadzie, ale same odgrywały kluczowe role. I jest to jeden z najmocniejszych punktów tej publikacji. 

Narzędzia wywiadu 

    Należy też wspomnieć o Aneksach, które autor zamieścił na końcu publikacji. Większość tych materiałów nie dotyczy tytułowych arystokratek. Zamiast dokumentów o polskich kobietach-szpiegach, czytelnik znajdzie tam raporty dotyczące pobocznych postaci i operacji, które mają z nimi niewiele wspólnego. Wrażenie jest takie, jakby Jerzy Rostkowski umieścił w aneksach wszystko, co znalazł w materiałach źródłowych. Aneksy wyglądają jak dokumentacja do innej książki – cennej, ale obok tematu. Zamiast wzmacniać przekaz, rozbijają go – do albumu o polskich wywiadowczyniach dołączył np. rozdział o brytyjskiej archiwistyce. Od strony edytorskiej publikacja prezentuje się solidnie – twarda oprawa, wkładka zdjęciowa, bibliografia, indeks osobowy. To naprawdę ładne wydanie, które aż prosi się o lepsze uporządkowanie treści bo, książka ma potencjał, który został częściowo zagłuszony przez nadmiar dygresji i brak selekcji materiału.

    Jerzy Rostkowski próbuje przybliżyć organizację polskiego wywiadu w czasie II wojny światowej, ale robi to w sposób mało przejrzysty. Zamiast klarownego obrazu struktur – Oddziału II, Delegatury Rządu czy współpracy z alianckim SOE – dostajemy serię skrótowych wzmianek i dygresji, gdzie dociekliwy badacz przeskakuje między polskimi, brytyjskimi i niemieckimi służbami. Pisarz ewidentnie ma dużą wiedzę i dostęp do źródeł, lecz brak mu konsekwencji w ich uporządkowaniu. W „Pięknych i niebezpiecznych” pokazano, że polski wywiad w czasie II wojny światowej był równie pełen bohaterstwa, co chaosu. Autor trafnie prezentuje ten stan polskiego piekiełka – sieci rywalizacji, nieufności i dublujących się struktur, w których także siatki lokalne i alianckie częściej ze sobą konkurowały, niż współpracowały. Pisarz słusznie zauważa, że w takim zamieszaniu wiele kobiet-agentek musiało działać na własną rękę, klucząc między sprzecznymi rozkazami i politycznymi ambicjami dowódców. W efekcie otrzymujemy obraz konspiracji rozdartej wewnętrznie, w której lojalność wobec kraju często kolidowała z lojalnością wobec przełożonych.
    Wątek „seks-szkoleń” i tzw. agentów Romeo w omawianej publikacji brzmi jak przerywnik z powieści szpiegowskiej. Autor porusza temat używania seksu jako narzędzia wywiadu – zwłaszcza w kontekście radzieckiego KGB i późniejszych praktyk bloku wschodniego. Rostkowski przytacza przykłady szkolenia osób w sztuce uwodzenia, mających zdobywać informacje przez romans lub kompromitację osoby, która mogła być źródłem tych informacji. Są to przerażające fragmenty tekstu. Innym przykładem perfekcyjnego dbania o szczegóły przygotowań wywiadowców do pracy w określonych warunkach jest wymiana plomb w zębach Krystyny Skarbek, której powierzono misję we Francji, na wypełnienia francuskie. 

 

Muszkieter, kat i agent 007

    Książka „Piękne i niebezpieczne” obfituje w ciekawostki, anegdoty i mało znane epizody z historii polskiego wywiadu, które dodają jej kolorytu i pozwalają zajrzeć za kulisy wojennej codzienności agentów. Jerzy Rostkowski sporo miejsca poświęca organizacji Muszkieterów – niezależnej grupie szpiegowskiej założonej przez Stefana Witkowskiego. Autor przedstawia ją jako elitarną i nowoczesną formację, współpracującą z Brytyjczykami i Francuzami, a zarazem nieufnie traktowaną przez ZWZ–AK. Jednocześnie podkreśla profesjonalizm Muszkieterów, ich szeroką siatkę informacyjną, ale i konflikty i kontrowersje wokół osoby Witkowskiego.
    W rozdziale „Benita, Irene, Renate…” historyk przywołuje dramatyczny epizod z 18/19 lutego 1935 roku, kiedy w Berlinie ścięto toporem dwie agentki wywiadu – Benitę von Falkenhayn i Renate von Natzmer. Obie kobiety, oskarżone o szpiegostwo na rzecz Polski, stały się jednymi z pierwszych ofiar hitlerowskiej machiny represji – a ich śmierć była równie symboliczna, co przerażająco demonstracyjna.
W „Pięknych i niebezpiecznych” Jerzy Rostkowski wspomina także Iana Fleminga, późniejszego twórcę postaci Jamesa Bonda, który w czasie II wojny światowej służył w brytyjskim wywiadzie marynarki. Autor sugeruje, że postać Krystyny Skarbek mogła częściowo zainspirować Fleminga przy tworzeniu kobiecych bohaterek jego powieści – zwłaszcza tych, które łączyły elegancję z odwagą i niebezpiecznym urokiem, np. Vesper – pierwsza dziewczyna Bonda.
    I na koniec trochę prywaty. Klementyna Mańkowska, jedna z najbardziej intrygujących agentek polskiego wywiadu, urodziła się w Wysuczce, zaledwie 20 kilometrów od Mielnicy Podolskiej, miejsca narodzin Kazimierza Poniatowskiego, dziadka mojego męża. A zatem byli niemal sąsiadami w rejonie czortkowskim rozległego Podola.
    Książka Jerzego Rostkowskiego jest jak jej bohaterki: piękna, niebezpieczna i nieprzewidywalna. I może właśnie dlatego, mimo wszystkich wad, trudno się od niej całkiem oderwać.

 

* zdjęcia własne z książki

Wypoczynek w dworach i pałacach

Robert Pasieczny

Wydawnictwo Hachette 2008

Zaproszenie do podróży w czasie

 

    Istnieje coraz liczniejsza grupa osób, która zamiast tłumu turystów w kurortach wybiera urokliwe miejsca z duszą. I właśnie do nich skierowana jest książka Roberta Pasiecznego „Wypoczynek w dworach i pałacach” opowiadająca o obiektach zabytkowych, które dziś mieszczą hotele i pensjonaty. Większość z nich oferuje klimatyczne stylowe wnętrza, czy to w kameralnych dworach czy okazałych pałacach, pozwalające wędrować w przeszłość i odkrywać inny styl życia.
    Już sam tytuł zdradza, że nie mamy do czynienia ze zwykłym przewodnikiem. To raczej zaproszenie do podróży w czasie – do Polski szlacheckiej, ziemiańskiej i magnackiej, która wciąż odzywa się echem w setkach zachowanych rezydencji. Autor zebrał w jednym tomie informacje o ponad 160 dworach i pałacach, które dziś pełnią rolę hoteli, pensjonatów czy centrów konferencyjnych. Dzięki temu czytelnik dostaje nie tylko lekcję historii, ale i praktyczny poradnik turysty: dokąd pojechać i gdzie się zatrzymać.

Inspiracje dla turystów 

    Największą zaletą książki jest jej hybrydowy charakter. Robert Pasieczny nie ogranicza się do suchego katalogu adresów. Każdy obiekt opisuje w kontekście historycznym, odpowiadając na pytania: kto tu mieszkał, jakie wydarzenia rozgrywały się w murach rezydencji, jakie legendy i anegdoty przetrwały. To właśnie te opowieści sprawiają, że czytając o kolejnych dworach, ma się ochotę natychmiast spakować walizkę i ruszyć w drogę. Bo czyż nie brzmi kusząco perspektywa noclegu w miejscu, gdzie dawniej bywali arystokraci, ziemianie albo znani pisarze?
    Należy też zwrócić uwagę na stronę wizualną publikacji, która została bogato zilustrowana fotografiami, które nie tylko uzupełniają opisy, ale same w sobie stanowią zachętę do odwiedzin. Oglądając zdjęcia, można się przekonać, jak różnorodne są polskie dwory i pałace – od skromnych dworów szlacheckich po monumentalne rezydencje. Nie do przecenienia jest obecność mapy z zaznaczonymi zabytkami omawianymi w tekście oraz map poszczególnych regionów Polski. 

    Pod kątem praktycznym „Wypoczynek w dworach i pałacach” również się sprawdza. Autor zamieścił dane kontaktowe, informacje o standardzie pokoi oraz lokalizację budowli na mapie. To ważne, bo książka powstała w czasach, gdy internetowe wyszukiwarki hoteli nie były jeszcze tak rozwinięte jak dziś. Oczywiście, część danych może się zdezaktualizować, jednak mimo to przewodnik pozostaje użyteczny jako inspiracja i punkt wyjścia do dalszych poszukiwań. Interesujące są fragmenty dotyczące atrakcji turystycznych zlokalizowanych w okolicy każdego obiektu hotelowego, szczególnie zabytkowych zespołów budowli.

 

Historia na talerzu

Agata Grzegorczyk-Wosiek

Pracownia Wydawnicza ElSet - 2022

Smak i zapach dzieciństwa

    Agata Grzegorczyk-Wosiek o sobie: „olsztynianka z urodzenia, z wykształcenia plastyk, częściej posługuję się piórem niż pędzlem a wieloletnia praca w Muzeum Warmii i Mazur oraz bliski kontakt z historią zainspirowały mnie do napisania bajek dla dzieci z podtekstem historycznym. Na blogu Przepisy ze śpiewnika, zapraszam do wejścia do historii kuchennymi drzwiami. Przez długi czas ubierałam ją w opowieści o codzienności tak by w końcu, z zebranych na blogu materiałów powstała niezwykła książka: Historia na talerzu.”
    Książka Agaty Grzegorczyk-Wosiek „Historia na talerzu. Rodzinne opowieści, których się nie zapomina, kresowe smaki, do których się wraca” pachnie zapachem dzieciństwa, kuchni babci, obiadu, na który biegło się z podwórka. Na pierwszy rzut oka mamy do czynienia z czymś na kształt książki kucharskiej. Ale wystarczy kilka stron, żeby zrozumieć, że przepisy są tu raczej przyczynkiem do wspominania dawnych czasów. Autorka nie pisze wyłącznie o tym, co włożyć do garnka i jak długo mieszać, ale snuje opowieść – o tym, kto lepił pierogi, dlaczego smakowały inaczej w Wigilię niż w zwykły piątek, i co sprawiało, że nawet zwykła zupa stawała się wydarzeniem rodzinnym. Każda potrawa to wehikuł czasu, który przenosi nas w przestrzeń wspólnoty i pamięci i niezapomnianych spotkań przy stole. 

 

Kresowe kulinaria

     Najmocniejszym atutem tej książki jest jej emocjonalność. Agata Grzegorczyk-Wosiek pokazuje, że kuchnia nie jest tylko techniką – to historia rodzinna zaklęta w smaku. Zupa krupnik staje się zupą „trzeciego dnia świąt”, a pączki pieczone przez ciocię wciągają czytelnika w świat, w którym jedzenie było świętem. To nie są suche receptury – to fragmenty życia, do których wraca się z czułością.
    Ważnym elementem są też wątki kresowe. Wiele przepisów i opowieści zostało przywiezionych „w kufrach” przez tych, którzy musieli zostawić swoje domy na Wschodzie. W ten sposób książka pełni funkcję nośnika pamięci kulturowej. Dzięki niej można lepiej zrozumieć, jak jedzenie potrafi przechować historię, nawet tę trudną, o migracjach i rozłąkach. Pisarka udowadnia, że smak bywa trwalszy niż pomnik – bo pomnik można obejść obojętnie, ale pieróg z kapustą potrafi przypomnieć smaki i ludzi, których już nie ma. Kresowe kulinaria zajmują tu swoje szczególne miejsce. Autorka pokazuje, jak na pograniczu przenikały się wpływy polskie, litewskie, ukraińskie i żydowskie. Potrawy były sycące, bo miały dawać siłę do pracy, ale i prozdrowotne – opierały się na kaszach, warzywach, fermentowanych produktach. W tym sensie książka przypomina, że kuchnia naszych przodków była często zdrowsza niż ta współczesna przesycona konserwantami i sztucznymi dodatkami.
    Niezwykle ciekawie wypadają również opisy tradycji świątecznych. Wigilia z barszczem i kutią, Wielkanoc z mazurkami, a nawet zwyczajne niedziele, kiedy na stole pojawiało się coś „bardziej odświętnego” – wszystkie te fragmenty pokazują, że jedzenie było obrzędem, rytuałem, częścią większej opowieści o rodzinie i tożsamości.

Polskie gniazda literackie

Marek Borucki

MUZA 2009

Miejsca, jak odcisk palca

    Marek Borucki w książce "Polskie gniazda literackie" zabiera czytelnika w podróż po miejscach związanych z życiem i twórczością polskich pisarzy. Jego publikacja to wędrówka przez przestrzenie, w których literatura polska kiełkowała, dojrzewała, a czasem dogorywała w trudnych warunkach historycznych. To nie tylko album z fotografiami, ale przede wszystkim zbiór 28 esejów, w których autor łączy biografie literatów z historią ich domów, pracowni i dworków i pozwala zobaczyć, że te miejsca są niczym odcisk palca — niepowtarzalne, zrośnięte z życiem i dziełem swoich mieszkańców.

 

 

„Gniazdo” jako metafora

    W słowie Od Autora pojawia się zdanie: „Gniazdo literackie to dom i pracownia twórcy, ale często też niezwykle ważny element inspirujący twórczość”. Gniazdo to coś więcej niż dom. To miejsce, z którego się wyrasta, do którego się wraca, które karmi i nadaje tożsamość. Marek Borucki udowadnia, że dla literatury polskiej gniazda te były fundamentem. Często miały charakter symboliczny: dwór szlachecki jako mikrokosmos polskości, kamienica miejska jako świadek przemian społecznych, czy skromna chata, gdzie w biedzie rodziły się wielkie idee.
    Każdy rozdział przedstawia jedno „gniazdo literackie” – przestrzeń, w której powstawały utwory i kształtowała się tożsamość pisarza. Historyk opisuje zarówno życie codzienne autorów, jak i losy samych budynków. Ważne jest to, że pisarz nie ogranicza się do suchych faktów. Wplata anegdoty, cytaty, a także refleksje o tym, jak mieszkanie oddziałuje na twórczość. Dzięki temu czytelnik widzi wyraźnie, że dom czy dwór to nie tylko tło, ale część literackiego świata.

250 lat Pałacu w Czerniejewie

 

Czerniejewo - wrzesień 2025

250 lat Pałacu w Czerniejewie

    20 września 2025 roku w Czerniejewie wydarzyło się coś, co przejdzie do lokalnej kroniki. Pałac, perła wielkopolskiej architektury klasycystycznej, obchodził swoje 250-lecie. Ta klasycystyczna rezydencja, wzniesiona w drugiej połowie XVIII wieku dla gen. Jana Lipskiego herbu Grabie, a następnie przez dwa stulecia związana z rodziną Skórzewskich, doczekała się obchodów, które łączyły naukę, kulturę i wspólne świętowanie. Rocznica przyciągnęła nie tylko mieszkańców miasta i gminy, ale też historyków, konserwatorów, artystów i zwykłych pasjonatów zabytków. Obchody były barwną mozaiką – od oficjalnej konferencji historycznej, przez koncerty, po wspólne świętowanie przy torcie i… sadzenie jubileuszowego dębu.

Konferencja historyczna – spotkanie z przeszłością

    Dzień rozpoczął się od konferencji naukowej, która zgromadziła gości w pałacowych wnętrzach – głównie w Sali Belkowej. Uczestniczyli w niej historycy, badacze, miłośnicy regionu i zaproszeni goście. Przemawiali m.in. burmistrz Miasta i Gminy Tadeusz Szymanek i przewodniczący Rady Miasta i Gminy Jan Kulpiński. Obaj podkreślali, że pałac nie jest martwym zabytkiem, lecz żywą częścią wspólnoty, symbolem trwania mimo burzliwych dziejów Polski.

    Wystąpienia obejmowały m.in.:

• Krzysztof Chomicz - Film "Pałac z góry"
• Violetta Nowak - Maria Balbina Seweryna - pierwsza hrabina w Pałacu
• Ks. dr hab. Jan Grzeszczak - Guwerner o swoim wychowanku. Rajmund Skórzewski we wspomnieniach ks.Claude'a Antoine'a Pocharda (1766-1833)
• Sławomir Zakrzewski - Skórzewscy a Onufry Kopczyński
• Witold Banach - W stronę radziwiłłowskiego kodu Marcela Prousta czyli zakwitający kwiatuszek ofiarą księcia Michała
• Jolanta Goszczyńska - Architektura Pałacu
• Antoni Łuszczak - Zaginione skarby. Wojenne losy zbiorów Pałacu w Czerniejewie
• dr Andrzej Prinke - Skarby czerniejewskiego Pałacu.

Zaprezentowano dzieło Onufrego Kopczyńskiego: „Grammatyka języka polskiego przez X. Onufrego Kopczyńskiego Piiara” Dzieło pozgonne, Pierwsze wydanie: Drukarnia Księży Pijarów, Warszawa 1817.

 

Pamiętnik inteligenta

Jerzy Rakowiecki

Edipresse 2019

 

 

Zakamarki jednego życia

    „Pamiętnik inteligenta. Historie wesołe, a ogromnie przez to smutne” autorstwa Jerzego Rakowieckiego to książka osobliwa i wciągająca – połączenie wspomnień powstańca warszawskiego, aktora, reżysera i komedianta, a przy tym człowieka, który przez całe życie pozostał wierny roli inteligenta w klasycznym rozumieniu: tego, który nie tylko żyje w kulturze, ale i czuje wobec niej obowiązek.
    Jerzy Rakowiecki z niezwykłą swobodą prowadzi czytelnika przez zakamarki swojego życia. Od dzieciństwa na wsi, przez okupację i powstańcze doświadczenia, aż po powojenną pracę w teatrze, radiu i telewizji. Każdy z tych etapów pokazany jest nie tylko z perspektywy osobistej, ale i jako fragment szerszej historii Polski XX wieku. Dzięki temu pamiętnik nabiera dwutorowej perspektywy: z jednej strony czytamy o przeżyciach człowieka uwikłanego w dziejowe kataklizmy, z drugiej – o refleksjach dojrzałego aktora, który potrafi patrzeć z dystansem, ironią i humorem.

Historie wesołe…

    W książce Jerzego Rakowieckiego melancholia przeplata się z satyrą. Autor nie próbuje budować pomników ani sobie, ani innym. Gdy pisze o okupacji, stalinizmie czy stanie wojennym, nie idealizuje ani uczestników wydarzeń, ani własnych ról. To szczerość rozbrajająca – rzadko spotykana w literaturze wspomnieniowej. Jerzy Rakowiecki opowiada o dramatycznych wydarzeniach, ale nie rezygnuje z ironicznego komentarza, który pozwala oswoić to, co bolesne. Podtytuł – historie wesołe, a ogromnie przez to smutne – to definicja całej publikacji.
    Zapiski powstańca warszawskiego nabierają nowego wymiaru, gdy obok dramatów pojawiają się anegdoty z życia codziennego. Tak samo teatr – scena, która bywała przestrzenią wzniosłości, u Jerzego Rakowieckiego ukazuje też swoją zakulisową, czasem groteskową stronę. Dzięki temu pamiętnik jest zarazem dokumentem i literaturą – nie suchą kroniką, lecz opowieścią, w której żyją ludzie ze swoimi słabościami i paradoksami.

 

X Dobrzycka Konferencja Naukowa

 

Dobrzyca - wrzesień 2025

Jubileuszowa X Dobrzycka Konferencja Naukowa – wrzesień 2025

    W dniach 4–6 września 2025 roku w Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy odbyła się dziesiąta edycja Dobrzyckiej Konferencji Naukowej. To cykliczne wydarzenie od lat stanowi jedno z najważniejszych spotkań badaczy dziejów ziemiaństwa, muzealników oraz edukatorów kultury. Jubileuszowa odsłona przyciągnęła szerokie grono uczestników, a jej program podzielono na trzy bloki tematyczne, ukazujące zarówno aktualne wyzwania współczesnego muzealnictwa, jak i nowe perspektywy badań nad historią rodzin ziemiańskich. Podczas trzech dni wygłoszono trzydzieści referatów.
    Pierwszy dzień, zatytułowany „Muzeum i edukacja. Problemy, wyzwania, szanse”, w całości poświęcono refleksji nad rolą muzeów w procesach edukacyjnych. Dyskutowano o konieczności dostosowywania programów do potrzeb różnych grup odbiorców, o metodach włączania osób ze szczególnymi potrzebami w życie kulturalne, a także o innowacyjnych sposobach prowadzenia działań edukacyjnych. Uczestnicy podkreślali, że współczesne muzeum powinno być przestrzenią otwartą, inkluzywną i aktywnie angażującą odbiorców w różnym wieku. Zainteresowanie tą częścią konferencji przerosło oczekiwania organizatorów – liczba miejsc wyczerpała się już pierwszego dnia.