Iwona Kienzler
Bellona, Edipress – 2014
Edukacja
„Wychowaniu w szkole i w domu” poświęcono 24. tom serii „Dwudziestolecie Międzywojenne”. Jego autorka, Iwona Kienzler, jest pisarką o szerokim spektrum zainteresowań (historia, języki obce, gospodarka), która wydała już ponad osiemdziesiąt książek. W tym przypadku skoncentrowała się na niezwykle istotnej dziedzinie życia społecznego odrodzonej Rzeczypospolitej, a mianowicie kształceniu młodego pokolenia Polaków. W konwencji narzuconej koncepcją serii wydawniczej literatka przedstawiła ogół zagadnień, uznanych przez władze niepodległej ojczyzny za priorytet. Wszak już kanclerz i hetman Jan Zamoyski AD 1600 stwierdził, iż „Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie”.
Kształcenie
W rzeczonej książce pisarka z dużą znajomością rzeczy przedstawiła „Ideały wychowawcze Drugiej Rzeczypospolitej” przeciwstawiając wychowanie narodowe wychowaniu państwowemu. Omówiła znaczenie instytucji uznawanych za czynniki pedagogiczne: Kościoła, szkoły, rodziny i państwa. Zwróciła uwagę na pewną hipokryzję części osób niewierzących, która to część godziła się na uczęszczanie dzieci do katolickich szkół, ponieważ właśnie te ośrodki zapewniały odpowiednie ukształtowanie młodych ludzi. Podobnych gwarancji dostarczały kadry oświatowe, którym powierzono edukację młodzieży, same zdobywając potrzebne wykształcenie w seminariach nauczycielskich, liceach pedagogicznych czy Wyższych Kursach Nauczycielskich.
Nauczanie
W bardzo rzeczowy i szeroki sposób Iwona Kienzler ujęła organizacyjne kwestie polskiego szkolnictwa prezentując ich stan z okresu przed i po tzw. Reformie Jedrzejewiczowskiej. Przybliżyła czytelnikom kolejne etapy nauczania, tj. szkoły powszechne i średnie, specyfikę szkół zawodowych, żeńskich, zakonnych i prywatnych. W ogólnych zarysach nakreśliła programy nauczania w poszczególnych typach szkół oraz uznawane teorie kształcenia, korzystające ze zdobyczy nowoczesnej pedagogiki i psychologii. Analizując zadania, jakie postawiono przed odrodzonym szkolnictwem, zauważyła, że cechowała je społeczna doniosłość i zupełna niepodważalność. Wychowania opartego na „poszanowaniu pracy, narodowej kultury i tradycji oraz czynów wielkich Polaków” w żaden sposób nie można zanegować. Realizacji tych założeń służyła również organizacja harcerska, stawiająca sobie za cel m.in. wychowanie młodzieży w duchu patriotyzmu, kształtowania charakterów i podnoszenia sprawności fizycznej.
Wychowanie
Znacznie mniej miejsca przeznaczono w publikacji na omówienie problematyki
krzewienia wiedzy oraz urabiania charakterów w rodzinie i domu.
Przeanalizowano wychowanie domowe wsparte na wartościach bliskich etosowi
ziemiańskiemu, takich jak umiłowanie ojczyzny i ziemi przodków, poważanie dla
drugiego człowieka i uczciwej pracy, konieczność wszechstronnej edukacji.
Domowe nauczanie realizowane przez matki, guwernantki i korepetytorów
przygotowywało młodzież do dalszej edukacji w placówkach oświatowych. Rzetelne
wychowanie w rodzinach służyło ukształtowaniu młodego pokolenia w duchu
patriotycznym i obywatelskim, czego nie jest w stanie dokonać żadna szkoła czy
inna instytucja.
Oświata
Iwona Kienzler w tekście uzupełnionym archiwalnymi fotografiami przedstawiającymi wszelkie formy kształtowania umysłów i serc młodzieży Drugiej Rzeczypospolitej, wspomniała, że w dwudziestoleciu międzywojennym działało wielu wybitnych Polaków. Życiorysy trzech z nich, szczególnie zasłużonych dla polskiej oświaty znalazły się w rozdziale Biografie: Janusz Korczak – lekarz, pedagog, publicysta, poszedł na śmierć razem z dziećmi w hitlerowskim obozie zagłady; Sławomir Czerwiński – pedagog, pełnił funkcję Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego; Janusz Jędrzejewicz – premier, senator, autor reformy polskiego systemu szkolnictwa. Wybitne autorytety moralne, naukowe, społeczne przyczyniają się do realizacji procesów nauczania-uczenia się przez naśladowanie. Na szczęście, wybitnych osobowości w Rzeczypospolitej nigdy nie brakowało.
* zdjęcia z książki
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz