V Konferencja Historyczna "Rodziny ziemiańskie okolic Kłodawy"

Krośniewice - maj 2025

    V Konferencja Historyczna "Rodziny ziemiańskie okolic Kłodawy" odbyła się w maju 2025 roku w Muzeum im. Jerzego Dunin-Borkowskiego w Krośniewicach w Sali portretowej. Prezentowana jest tutaj galeria dzieł autorstwa samego Marcello Bacciarellego oraz kilka obrazów z pracowni M. Bacciarellego. Organizatorem konferencji było Stowarzyszeni Kłodawskie Dwory, a patronatem objęło imprezę Polskie Towarzystwo Ziemiańskie. Grupa "Kłodawskie Dwory" (prezes Krzysztof Kocel), która zajmuje się historią i stanem obecnym dawnych siedzib ziemiańskich pogranicza Wielkopolski, Mazowsza i Kujaw, zaprosiła na spotkanie właścicieli dworów, potomków szlacheckich rodzin, przedstawicieli towarzystw kulturalnych, muzeów regionalnych oraz pasjonatów polskich gniazd rodzinnych.

Od Straszkowa do Chopina

 

Wielkopolskie 

maj 2025

 

 

    Pomimo ulewy, gradobicia i majowej aury (8º C!) wybrałam się na spotkanie z pisarzem Januszem Niżyńskim, który prezentował swoją książkę zatytułowaną „Odnaleziony walc”. Po drodze do dworu w Straszkowie odwiedziłam Chodów, Domaników, Przedecz, Kłodawę.

Straszków – gmina Kłodawa powiat kolski

    Majątek należał do Straszkowskich, Puczków, Sokołowskich, Niesiołowskich, Kociurskich, Gołembiowskich... Dwór zbudowany w 2 poł. XIX w. na planie wydłużonego prostokąta, w 1936 r. w miejscu dawnego rozległego tarasu postawiono dobudówkę. Budynek jest w całości podpiwniczony, jednokondygnacyjny, z poddaszem użytkowym. Posiada dwukolumnowy ganek wejściowy z trójkątnym naczółkiem i schodkami.
Po wojnie majątek przeszedł na własność państwa. Działało tam Państwowe Gospodarstwo Rolne oraz Stacja Hodowli Roślin w Straszkowie oraz Kutnowska Hodowla Buraka Cukrowego. Dziś jest prywatną posiadłością.
    W pieczołowicie odrestaurowanym dworze uczestniczyłam w spotkaniu autorskim Janusza Niżyńskiego i jego książki zatytułowanej „Odnaleziony walc”. Organizatorem wieczoru było Stowarzyszenie Kłodawskie Dwory – jego członkami są właściciele i użytkownicy zabytkowych dworów położonych w okolicach Kłodawy oraz grupa miłośników regionu (pogranicze wschodniej Wielkopolski, Kujaw, Ziemi Łęczyckiej i Mazowsza). Celem stowarzyszenia jest pobudzanie zainteresowania zabytkami kultury ziemiańskiej, upamiętnianie historii ziemiaństwa oraz jego wkładu w rozwój kraju, utrwalanie patriotycznych wzorców wykształconych w środowiskach ziemiańskich. Realizacji tych celów służą w szczególności wydarzenia kulturalne, organizowane na terenie obiektów zabytkowych położonych w okolicach Kłodawy. Są to m.in. konferencje popularnonaukowe „Rodziny ziemiańskie okolic Kłodawy”, Festiwale Kłodawskie Dwory oraz spotkania z wybitnymi postaciami.

Najpiękniejsze dwory polskie

 

Urbanowski H., Żyburtowicz Z.

Świat Książki - 2004

    Album zatytułowany „Najpiękniejsze dwory polskie” ma dwu autorów ponieważ składa się z warstwy tekstu i warstwy fotografii. Należy więc przyjrzeć się osobno dwóm częściom struktury publikacji, a następnie jej całości.

Między faktami a pamięcią czy niepamięcią

     Teksty Henryka Urbanowskiego to krótkie eseje, w których zręcznie łączy fakty historyczne, zarys dziejów dworu i ich właścicieli, anegdoty rodzinne i refleksje nad losem ziemian. Jego teksty czyta się jak gawędy snute przy kominku. Każdy dwór to nie tylko opis architektury, ale też kronika jego mieszkańców – tych znanych i tych, którzy powinni być znani. Jest tu Henryk Sienkiewicz i Jan Matejko, Ignacy Jan Paderewski i Maria Konopnicka. Autor opowiada o ich wkładzie w polską kulturę i historię. Jest tu też subtelny komentarz do losów dworów po 1945 roku. Henryk Urbanowski nie wchodzi w polityczne polemiki, ale daje czytelnikowi do zrozumienia, że dewastacja i zapomnienie nie były przypadkiem, tylko systemowym wyborem. Jednocześnie autor podkreśla każde miejsce, gdzie dwór został ocalony, odrestaurowany lub zmienił funkcję, by przetrwać. Tekst przybliża kontekst historyczny, zestawiając bogactwo rodzinnych tradycji z obecnym stanem renowacji i zachowania dziedzictwa.
    Język jest plastyczny, przystępny, a nie rzadko nawet poetycki. Henryk Urbanowski pisze z pasją, łącząc precyzję z literackim sznytem, pisze o ludziach, którzy żyli i myśleli często pod prąd czasom, w których przyszło im działać. Ten polski dziennikarz dostarcza treść, która doskonale uzupełnia wizualną ucztę. Całość jest wielce inspirująca dzięki swej autentyczności i z wdziękiem snutej opowieści .

Między światłem a cieniem historii

    Zenon Żyburtowicz to doświadczony dokumentalista, który wydobywa z tych miejsc spokojne, melancholijne piękno i unikalny charakter każdego dworu. Jego zdjęcia mają w sobie coś z reportażu i coś z poezji – przywołują estetykę przemijania i trwałości. Każda fotografia to osobna opowieść. Jego zdjęcia oddają zarówno majestat architektury, jak i detale wnętrz oraz otoczenia. Fotografie są pełne światła i cienia, co nadaje im głębi i atmosfery. Szczególnie zapadają w pamięć fotografie wnętrz: puste pokoje z parkietami, które pamiętają kroki właścicieli sprzed stu lat, czy też porośnięte bluszczem ściany, gdzie natura zaczyna odzyskiwać teren. Zenon Żyburtowicz dokumentuje żywą tkankę historii. Jego kadry są przemyślane. Widać, że autor zna temat i czuje emocjonalny związek z miejscami, które portretuje. Nie boi się pokazać czasu – nie tuszuje zniszczeń, nie poleruje rzeczywistości. Fotografie są nie tylko piękne, są uczciwe.

Skarby i tajemnice okolic Gniezna

Karol Soberski

 

Wydawnictwo Media Lokalne Karol Soberski, 2019

Mozaika mikrohistorii

    Książka „Skarby i tajemnice okolic Gniezna. Wędrówki z Karolem Soberskim”  wyróżnia się tym, że nie jest to suchy, encyklopedyczny spis, lecz opowieść o historii, ludziach i sekretach, które kryje ziemia gnieźnieńska. Autor z lekkością łączy fakty historyczne z lokalnymi podaniami, tworząc wciągającą narrację, w której wyczuwa się osobiste zaangażowanie pisarza. Karol Soberski nie pisze z pozycji zewnętrznego badacza – raczej dzieli się swoimi wrażeniami, wspomnieniami z wypraw, rozmowami z mieszkańcami. To nadaje tekstowi reporterski sznyt, a jednocześnie zbliża ją do formy literackiej wędrówki – refleksyjnej i pełnej pasji.
    Autor, znany dziennikarz, regionalista i popularyzator dziejów Pałuk, Kujaw i Wielkopolski Wschodniej, zabiera czytelników w pełną pasji podróż po wybranych miejscowościach sześciu gmin powiatu gnieźnieńskiego. W centrum opowieści nie znajdują się jedynie zabytki – ich architektura czy dzieje właścicieli – lecz również ludzkie losy, wojenne dramaty, zapomniane rytuały i opowiadania przekazywane z pokolenia na pokolenie. Książka stanowi mozaikę mikrohistorii, splecionych wokół dworków, pałaców, starych folwarków, lasów i wiejskich przydroży, które zyskują nowe życie w subiektywnej  prezentacji twórcy.

Odnaleziony walc

 

Janusz Niżyński

Ridero 2025

Charakterystyka  Janusza Niżyńskiego, jaką można znaleźć w Internecie:
    „Z wykształcenia inżynier, z zamiłowania: meloman i publicysta - od blisko dwudziestu lat uprawia działalność literacką na jednej z najstarszych stron w zasobach polskiego Internetu: Janusz.Nizynski.pl. W dorobku autora są m.in. takie formy jak: powieści, netowiska i bajki, w tym także dla dorosłych. Publikował też liczne felietony w prasie ogólnopolskiej i korporacyjnej.”

Literacki labirynt z nutami

    „Odnaleziony walc” to książka, która łączy w sobie elementy powieści detektywistycznej, romansu i literackiej fikcji, tworząc unikalną historię pasji, miłości i tajemnicy. Głównymi bohaterami są Aurelia i Robinson – małżeństwo bibliofilów, których wspólny zachwyt nad muzyką klasyczną prowadzi do odkrycia w księgozbiorach nowojorskiego muzeum nieznanego walca a-moll, prawdopodobnie autorstwa Fryderyka Chopina. Odtąd poszukiwanie prawdy o tym manuskrypcie staje się ich obsesją, która wystawia ich związek małżeński na próbę.
    Odkrycie Aurelii i Robinsona staje się katalizatorem dla osobistych przemian dwojga głównych bohaterów, których relacja oscyluje między fascynacją a nieporozumieniem. Janusz Niżyński prowadzi fabułę niespiesznie. Dominuje tu refleksyjność, a główny ciężar przesuwa się z pytania „czy to Chopin?” na „co ta pogoń za niewiadomą z nami robi?”. Powieść nie tyle opowiada historię, co ją buduje – krok po kroku, z dużą dbałością o szczegóły. Autor decyduje się na narrację spokojną, wręcz kontemplacyjną, z dużym naciskiem na wewnętrzne przeżycia postaci. Dla niektórych czytelników może to stanowić wartość – inni mogą jednak odczuć niedosyt dynamiki czy bardziej wyrazistych napięć. Postacie nie zawsze rozwijają się w sposób przekonujący; chwilami zdają się raczej reprezentować idee niż autentyczne, żywe charaktery.

Polska na weekend

 

 

Wydawnictwo Pascal - 2008

Aktywnie na weekend

     „Polska na weekend” to jedna z ciekawszych serii przewodników turystycznych na polskim rynku, skierowana do osób, które chcą odkrywać uroki naszego kraju w krótsze, kilkudniowe wyjazdy. Wydawnictwo Pascal, znane z wysokiej jakości publikacji podróżniczych i tym razem nie zawodzi, oferując czytelnikom praktyczne, pięknie wydane i przystępnie napisane książki.
    Każdy tom serii (10) koncentruje się na innym regionie lub zagadnieniu – od wielkich miast, przez szlaki górskie, po mniej znane zakątki Polski. Przewodniki są logicznie podzielone: na wstępie znajdziemy krótkie wprowadzenie oraz zestawienie „największych hitów” regionu. Następnie autorzy prowadzą nas po proponowanych trasach lub miejscach, które można zwiedzić w ciągu weekendu. Wiele rozdziałów zawiera gotowe pomysły na jednodniowe wycieczki lub propozycje tematyczne (np. „weekend w naturze”, „weekend z historią”).

Zagadkowy kolekcjoner

Karol Soberski

Gniezno - 2021

Marian Haber - ziemianin, marszand, celebryta

    W książce „Zagadkowy kolekcjoner. Marian Haber – ziemianin, marszand, celebryta” Karol Soberski w niezwykle barwny i rzetelny sposób przywraca pamięć o zapomnianym bohaterze kultury II Rzeczypospolitej – Marianie Haberze. To publikacja, która zachwyca nie tylko miłośników historii i sztuki, ale także tych, którzy szukają w literaturze ducha przygody, detektywistycznej narracji i refleksji nad dziedzictwem kulturowym. Autor przybliża postać właściciela majątku Kołdrąb na pograniczu Wielkopolski i Kujaw, znanego kolekcjonera dzieł sztuki okresu międzywojennego.
    We Wstępie do książki Karol Soberski przedstawił historię pozyskania cennych materiałów źródłowych, jakie pozwoliły mu przybliżyć czytelnikom postać „Ziemianina, Marszanda, Celebryty”. Współpraca z Fundacją Gawrońskich, wspierającą rozwój kultury polskiej, zaowocowała przekazaniem autorowi publikacji niezwykłego archiwum Mariana Habera składającego się z 16 tysięcy dokumentów.

Jak czytać architekturę (PL)

 

Andrzej Basista i Andrzej Nowakowski

Universitas - 2012

 

 

 

 

     Autorzy: Andrzej Józef Basista i Andrzej Stanisław Nowakowski to architekci, historycy architektury, wykładowcy akademiccy i członkowie SARP O. Kraków. 

Sposób czytania architektury

    Książka "Jak czytać architekturę" wyróżnia się nietypowym podejściem do analizy architektury. Zamiast klasycznego omówienia stylów, epok i wielkich twórców, autorzy skupiają się na sposobie odbioru budynków przez widza. Proponują analizę architektury poprzez doświadczenie przestrzeni, zaczynając od pierwszego wrażenia budowli widzianej z daleka, poprzez jej relację z otoczeniem, a kończąc na wnętrzach i szczegółach konstrukcyjnych. Publikacja omawia zarówno znane budowle, jak i mniej oczywiste obiekty, często zwracając uwagę na detale, które mogą umknąć w tradycyjnych podręcznikach. Podejście to sprawia, że książka nie jest jedynie akademickim wykładem, ale praktycznym przewodnikiem po tym, jak świadomie patrzeć na budowlę, tak, aby dostrzegać nie tylko jej formę, ale także funkcję, znaczenie oraz kontekst historyczny i społeczny. Autorzy podkreślają, że architektura jest żywą sztuką, której odbiór zależy od wielu czynników, takich jak perspektywa, światło, materiały czy funkcjonalność.

 

 

Etapy kontaktu z budynkiem

    Autorzy dzielą sposób poznawania architektury na cztery kluczowe etapy, które odzwierciedlają naturalny sposób percepcji przestrzeni przez człowieka.
Pierwszym z nich jest odbiór budynku z oddali. To moment, w którym dostrzegamy jego skalę, proporcje i kontekst przestrzenny. Wrażenie, jakie budowla wywiera w krajobrazie, może być kluczowe dla jej interpretacji – niektóre budynki dominują nad otoczeniem, inne wtapiają się w przestrzeń, harmonizując z nią.
Drugim etapem jest relacja budowli z otoczeniem. Autorzy wskazują, że architektura nie istnieje w oderwaniu od miejsca, w którym się znajduje. Miasta, place, parki czy nawet ulice kształtują sposób, w jaki postrzegamy dany budynek. W książce znajdziemy liczne przykłady budowli, które zmieniają swoje znaczenie w zależności od kontekstu.
Następnie analizowany jest budynek z zewnątrz – jego fasada, detale i materiały. W publikacji podkreślono, jak wielkie znaczenie dla odbioru budynku ma świadome użycie formy i faktury. W różnych epokach architekci posługiwali się różnymi środkami wyrazu, a materiały były nie tylko elementami konstrukcyjnymi, ale także narzędziem budowania atmosfery i znaczenia budynku.
Ostatni etap to wnętrze, które w wielu przypadkach całkowicie zmienia sposób odbioru architektury. Autorzy zwracają uwagę, że nawet najbardziej surowa bryła może skrywać wewnątrz niezwykle bogatą i emocjonalnie oddziałującą przestrzeń. Gra światła, podział pomieszczeń i ich wysokość – wszystko to wpływa na doświadczenie użytkownika i sposób, w jaki porusza się on po budynku.

 

Od Grochowisk Szlacheckich do Rybieńca

 

 

Wielkopolskie/kujawsko-pomorskie - marzec 2025

    Trasa marcowej wycieczki przebiegała przez pogranicze woj. kujawsko-pomorskiego i wielkopolskiego – powiaty: inowrocławski, żniński i gnieźnieński. Jej głównym celem był Dwór w Rybieńcu w  gminie Kiszkowo, gdzie zaplanowano imprezę pod nazwą „Turystyczny weekend z gwiazdą”. Po drodze udało mi się dotrzeć do kilku zabytkowych obiektów, o czym poniżej.

Grochowiska Szlacheckie

    Klasycystyczny dwór zbudowany około 1780 roku przez właścicielkę wsi Teofilę Korytowską (herbu Mora). Po 1912 roku dwór został przebudowany, podwyższono dachy tworząc drugą kondygnację nad traktem wschodnim i zachodnim oraz dobudowano ryzality elewacji tylnej. Ścianę frontową zdobi portyk – trójkątny przyczółek z herbem wsparty na czterech kolumnach. Do dworku prowadzi stylowa brama. Budynek otacza park krajobrazowy. Funkcjonuje tutaj stylowy hotel oraz restauracja. Wg http://paluki.travel.pl/177

 

Turystyczny weekend z gwiazdą - Rybieniec

  

 

Rybieniec - marzec 2025

 

 

 

 

Noc Tajemnic we dworze w Rybieńcu

    W dniach 14 -16 marca 2025 roku we dworze w Rybieńcu odbyła się czwarta edycja "Turystycznego weekendu z gwiazdą". Wydarzenie zgromadziło miłośników historii i turystyki z różnych zakątków Polski, w tym Wrocławia, Poznania, Brodnicy, Mieszkowic, Gniezna, Wałbrzycha, Dalek, Wyszkowa, Czerlejna i Ciechocinka, gotowych na przygodę, intelektualne wyzwania i testowanie lokalnych przysmaków.
    Rybieniec to wieś w gminie Kiszkowo w powiecie gnieźnieńskim województwie wielkopolskim. W 1909 roku właścicielem Rybieńca został Friedrich Wendorff, dla którego w 1910 roku zbudowano dwór (pałac?). Wtedy nazwa wsi brzmiała Klein Rybno, by po 1918 r. powrócić do formy Rybieniec.
Dwór jest położony nad jeziorem Małe Rybno, tworzącym swoisty ekosystem z bogatą florą (nawet nenufarami) i fauną wodną. Tysiące ptaków, które mają tu swe lęgowiska, stanowią wartość dodaną do budowli, chociaż ze wschodem słońca zaczynają się ich krzykliwe nawoływania, a zatem o spaniu można zapomnieć. 

Dzień pierwszy – Tajemnice, które nie dają spać...

    Weekend rozpoczęła IV "Noc Tajemnic" – czyli idealna okazja, żeby zamiast spać, słuchać fascynujących opowieści o skarbach, duchach i arystokratycznych intrygach. Piotr Karsznia, znany rysownik, zabrał nas w "Świat melodii węgla i papieru", a Karol Soberski przedstawił temat skarbów i tajemnic arystokracji na prowincji i historie rodem z najlepszych powieści sensacyjnych. Dyskusje trwały do późnych godzin nocnych, a niektórzy podejrzewają, że duchy pałacu nadstawiały uszu.